استفاده از کرامپون (یخ شکن) برای حرکت امن بر روی یخ و برف ضروری است. با استفاده از کرامپون، میتوانید از کوه‌های یخ عبور کنید، روی شیب‌های برفی راه بروید و از آبشار‌ها و سنگ‌های یخ‌زده بالا بروید. بیشتر کوهنوردان و یخ‌نوردان امروزه (به جای چکمه‌های کوه نوردی پلاستیکی) چکمه‌های چر‌می یا چرم مصنوعی می‌پوشند، به همین دلیل این چکمه‌ها دارای ساختار نیمه سخت با قالب‌های افقی هستند، و به دلیل طراحی و روش ساخت مدرن، کرامپون‌های امروزی بسیار سبک‌تر بوده و راحت‌تر در کفش قرار می‌گیرند. در این پست در مورد نکاتی که در هنگام انتخاب کرامپون باید به آن‌ها توجه کنید صحبت خواهیم کرد.
انتخاب کرامپون مناسب
کرامپون‌ها برای فعالیت‌های مختلف تخصصی شده‌اند. کرامپون‌های کششی بسیار سبک‌وزن برای پیاده‌روی روزانه زمستانی ساخته شده‌اند. کرامپول‌های سنتی‌تر برای سفر در برف و یخچال‌های طبیعی، پیاده‌روی تکنیکی (زمانی که از یک تبر یخ‌شکن استفاده می‌کنید) و کوهنوردی مناسب‌تر هستند. کرامپون‌های طراحی شده برای آبشار‌های یخ‌زده یا مسیر‌های سنگی/یخی هم طراحی فنی خاص خود را دارند.
میتوانید از این جدول برای انتخاب کرامپون مناسب برای فعالیت مد نظر خود استفاده کنید:
|
فعالیت |
ماده سازنده |
نوع تیغه جلو |
ساخت |
اتصال |
تعداد تیغه‌ها |
|
پیاده‌روی در برف |
آلومینیوم یا فولاد |
ثابت افقی |
انعطاف‌پذیر (دارای فنر، میله‌های مرکزی) |
با بند |
۸ یا ۱۰ |
|
کوهنوردی |
فولاد |
ثابت افقی |
نیمه سخت |
با بند، هیبرید یا استپ |
۱۰ |
|
کوهنوردی فنی |
فولاد |
ثابت افقی |
نیمه سخت |
با بند، هیبرید یا استپ |
۱۲ |
|
بالارفتن از آبشار یخ زده و مسیر‌های سنگی/یخی |
فولاد |
گردان عمودی |
نیمه سخت |
هیبرید یا استپ |
۱۴ یا بیشتر |
قالب کرامپون
ماده سازنده قالب
کرامپون‌های فولادی بهترین نوع برای کوهنوردی معمولی هستند. دوام بالای این کرامپون‌ها آن‌ها را برای مسیر‌های فنی، با شیب بالا و یخی مناسب می‌کند.
کرامپون‌های ساخته شده با فولاد ضد زنگ علاوه بر دارا بودن همه ویژگی‌های کرامپون‌های فولادی در برابر زنگ‌زدگی نیز مقاوم هستند.
انتخاب کرامپون‌های آلومینیو‌می می‌توانند برای کوهنوردی در مسیر‌های اسکی مناسب باشند. وزن کمتر آن‌ها را برای کوهنوردی در مسیر‌های یخی مناسب‌تر می‌کند، اما این تیغه‌ها در صورت استفاده در مسیر‌های سنگی سریع‌تر از تیغه‌های فولادی کند می‌شوند.
ترازبندی قالب
قبلا کرامپون‌ها دارای فریم عمو‌می بودند تا در کنار چکمه‌های پلاستیکی استفاده شوند. اما امروزه کوهنوردان به جای چکمه‌های پلاستیکی از چکمه‌های ضد نفوذ چر‌می استفاده می‌کنند، در نتیجه نیازی وجود ندارد که کرامپون‌ها کاملا سخت باشند.
قالب‌های افقی امروزه کاربرد بیشتری دارند. قالب‌های افقی در هنگام پیاده‌روی انعطاف‌پذیر هستند چون فولاد یا آلومینیوم صاف می‌شود، پای شما به نسبت استفاده از قالب‌های عمودی به سطح زمین نزدیک‌تر است. با انتخاب کرامپون با قالب افقی میتوانید ثبات بیشتری داشته باشید. میله‌های صاف هم به خوبی برف را عقب می‌زنند.
وزن کرامپون
کرامپون‌های آلومینیو‌می از همه انواع سبک‌تر هستند، اما با کاهش وزن کرامپون دوام و مقاومت آن نیز کم می‌شود. آلومینیوم برای کوهنوردی معمولی انتخاب خوبی است، تنها کافی است از آن‌ها برای میسر‌های سنگی/یخی استفاده نکنید.
ساخت
کرامپون‌های سخت و لولا‌دار هنوز هم موجود هستند، اما بیشتر کرامپون‌هایی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند نیمه سخت محسوب می‌شوند.
یک طراحی نیمه‌‌سخت در بیشتر شرایط بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهد. چنین کرامپون‌هایی برای پیاده‌روی در زمستان به اندازه کافی انعطاف‌پذیر و برای یخ‌نوردی معمولی به اندازه کافی سخت هستند. انتخاب کرامپون‌های نیمه‌‌سخت هم برای طی کردن مسیر و هم برای بالا رفتن فنی از کوه‌های یخی مناسب است.
در بعضی از مدل‌ها میتوانید میله اتصال (میله متصل کننده بخش جلویی و بخش پاشنه) را تنظیم کنید. با این کار میتوانید قالب کرامپون را از حالت نیمه سخت به حالت انعطاف‌پذیر تبدیل کنید تا استفاده از آن برای پیاده‌روی راحت‌تر باشد و برف به کفش نچسبد.
تنظیم کرامپون‌های نیمه سخت ساده‌تر از تنظیم کرامپون‌های قدیمی سخت است و آن‌ها در بازه وسیع‌تری از انواع چکمه‌ها جا می‌گیرد. اگر چکمه‌های شما دارای انحنا زیادی هستند، میتوانید از یک میله مرکزی غیر متقارن به عنوان وسیله جانبی استفاده کنید تا کرامپون راحت‌تر در چکمه شما قرار بگیرد. همینطور بسته به اندازه و نوع چکمه خود میتوانید از یک میله مرکز (فولاد فنری)بلند‌تر یا انطعاف‌پذیر استفاده کنید.
نکته: کرامپون‌های چپ و راست در طراحی‌های نیمه انعطاف‌پذیر با هم متفاوت هستند. تفاوت آن‌ها به وسیله جهت‌گیری میله مرکزی مشخص می‌شود.
انواع اتصال
نوع اتصال نقش مهمی در انتخاب کرامپون دارد. کرامپون‌ها با استفاده از یکی از سه روشی که در پایین معرفی شده‌اند به چکمه‌ها متصل می‌شوند. اگر برای ارتفاعات بلند یا شرایط بسیار سرد چکمه‌های کلفت می‌پوشید، حتما قبل از رفتن به کوهنوردی کرامپون را روی چکمه خود امتحان کنید چون چرم و پارچه اضافی ممکن است باعث شود کرامپون کاملا در چکمه جا نگیرد. بعضی از سازندگان همینطور سیم‌هایی درست می‌کنند که مناسب چکمه‌های telemark هستند.
هیبرید
کرامپون‌های هیبرید که گاهی میکس یا نیمه‌‌استپ یا نیمه اتومات هم نامیده می‌شوند دارای یک اهرم در پاشنه و یک بند در پنجه پا هستند. این کرامپون‌ها به چکمه‌هایی با کفی سفت و فرورفتگی یا برآمدگی در پاشنه برای نگه داشتن اهرم پاشنه نیاز دارند. اما نوار پنجه برای قرارگیری کامل نیازی به برآمدگی ندارد. پوشیدن این کرامپون‌ها با دستکش ساده است چون نیازی ندارید برآمدگی پنجه را تمیز کنید و آن را هم تراز کنید. در این نوع مدل‌ها تنها کافی است بند پنجه پا را بکشید و اهرم پاشنه را بیندازید.
استپ / اتومات
در این سیستم، یک سیم بخش پنجه را در جای خودش نگه‌می‌دارد در حالی که کابل پاشنه با یک اهرم کششی کرامپون را به پاشنه متصل می‌کند. اگر چکمه و کرامپون به خوبی درون هم قرار بگیرند، این سیستم بسیار امن خواهد بود. این مورد ساده‌ترین روش برای پوشیدن کرامپون با دستکش در شرایط برفی است. چکمه‌های مناسب کرامپون‌های استپ باید کف سخت و یک شیار یا برآمدگی حداقل ۳٫۸ اینچی در پاشنه و پنجه خود داشته باشند. نوار دور مچ پا هم معمولا بخشی از سیستم است. یک مزیت دیگر سیستم‌های استپ این است که میتوانید سیم جلو را حرکت دهید تا طول بخش جلویی را بر حسب نوع سطح کوه نوری تغییر دهید. انتخاب کرامپون‌های استپ برای استفاده در کوهنوردی برای اسکی و همراه با چکمه‌های telemark مناسب است.
بنددار
این سبک معمولا داری یک جفت بند نایلونی روی هر کرامپون هستند. زیبایی این سیستم در این است که میتوانید آن‌ها را با هر نوع چکمه یا کفشی که دارید استفاده کنید (تنها کافی است میله مرکزی با کف چکمه یا کفش شما سازگار باشد). در حالی که پوشیدن این نوع کرامپون‌ها از دیگر انواع مشکل‌تر است، آن‌ها به خوبی با کفش هماهنگ شده و برای مسیر‌هایی با سختی متوسط کافی هستند. در صورتی که قصد دارید یک کرامپون را با کفش‌های مختلف بپوشید، انتخاب کرامپون‌های بنددار ایده‌ی خوبی است. اما سیستم اتصال بنددار مانند سیستم‌های استپ دقیق نیست و ممکن است حرکت‌های خفیفی بین چکمه و کرامپون اتفاق بیفتد.
تیغه‌ها
تعداد تیغه‌ها
بیشتر کرامپون‌ها دارای ۱۰ الی ۱۲ تیغه هستند. تیغه‌ها باید در دقیق‌ترین محل (زیر پا و مطابق با شکل چکمه) باشند. ممکن است برای به دست آوردن طول صحیح تیغه‌ها به اصلاح سیم‌های جلویی نیاز داشته باشید. امروزه، تنها چند مدل بسیار تخصصی دارای تیغه‌هایی هستند که از بغل شکل ستاره‌ای داشته و باعث می‌شوند کرامپون حتی در مکان‌هایی که تیغه نمی‌تواند وارد یخ یا برف شود گیر کند.
هر چه کاربرد نهایی کرامپون از کوهپیمایی زمستانی به کوهنوردی و به مسیر‌های سخت سنگی/یخی تغییر کند، تعداد تیغه‌ها (و سختی آن‌ها) افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه، مسیری که قصد کوهنوردی در آن را دارید نقش مهمی در انتخاب کرامپون دارد.
بیشتر کرامپون‌های ۱۰ تیغه‌ای مناسب مسیر‌های اسکی و سفر در مسیر یخچال‌های طبیعی هستند. میتوانید از این کرامپون‌ها برای بالا رفتن از کوه‌های آتشفشان یا پیاده‌روی استفاده کنید.
کرامپون‌های ساخته شده برای یخ‌نوردی و بالا رفتن از مسیر‌های سنگی/یخی دارای تیغه‌های خشن‌تری هستند که معمولا قابل تنظیم و تعویض هستند. کرامپون‌های مخصوص آبشار‌ها گاهی به شما اجازه می‌دهند تا طول تیغه‌های جلو روی بدنه را عوض کنید.
کرامپون‌های مخصوص آبشار اجازه می‌دهند تیغه‌های جلویی به فرم تک تیغه‌هایی با دو تیزی یا تک تیغه‌های انحرافی در بیایند. کوهنوردان گاهی زاویه افتادگی تیغه کرامپون‌هایشان را تغییر می‌دهند و زمانی که داخل کشیدن پا ضروری است برای ابزارخشک از زاویه شدید‌تر استفاده می‌کنند، (مانند دمپایی‌های کوهنوردی در سر پیچ‌ها).
برای کوهنوردی معمولی، راه رفتن با تیغه‌های جلویی کمتر بیرون آمده راحت‌تر است. اما برای کوهنوردی فنی، به انتخاب کرامپون با تیغه‌های بلند‌تر احتیاج دارید. بیشتر کرامپون‌های فنی استپ دارای موقعیت‌های مختلف برای سیم جلویی هستند، در نتیجه، میتوانید موقعیت پنجه پای خود را بر حسب این که می‌خواهید راه بروید یا از کوه بالا بروید تنظیم کنید.
تیغه‌های جلو
این تیغه‌ها در جلو کرامپون قرار می‌گیرند:
تیغه‌های افقی: این تیغه‌های دوگانه مناسب همه کوهنوردی‌ها و بالا رفتن از مسیر‌های برفی/یخی هستند.
عمودی: این تیغه‌های دوگانه بیشتر برای آبشار‌ها با شیب بالا و مسیر‌های سنگی/یخی استفاده می‌شوند. این نوع تیغه‌ها به سادگی به درون ترک‌ها نفوذ کرده و قابل تنظیم و تعویض هستند. بعضی از کرامپون‌های فنی ساخته شده برای مسیر‌های یخی دارای یک تیغه اضافی در جلو برای پشتیبانی و کشش بیشتر هستند.
تک تیغه: این تک تیغه‌ها برای بالا رفتن فنی از آبشار‌ها و مسیر‌های سنگی/یخی مناسب هستند. نیاز‌های خاص آبشار‌های فنی یا مسیر‌های کوهنوردی سنگی/یخی (و همینطور شرایط آن‌ها) معمولا مشخص می‌کنند که استفاده از چه نوع کرامپونی مناسب‌تر است.
انتخاب کرامپون‌های گردان و ثابت
تیغه‌ها یا گردان (قابل تنظیم) و یا ثابت (غیر قابل تنظیم) هستند.
با تیغه‌های جلویی گردان میتوانید دندانه‌ها را عوض کنید یا این که طول آن‌ها را بسته به نوع مسیری که برای کوهپیمایی یا کوهنوردی انتخاب کرده‌اید تغییر دهید. اگر در مسیر‌های سنگی و یخی مختلفی کوهنوردی می‌کنید و احساس می‌کنید باید مرتب تیغه‌ها را عوض کنید، از یک کرامپون گردان استفاده کنید.
تیغه‌های ثابت ساییده شده و کوتاه‌تر می‌شوند، اما میتوانید آن‌ها را دوباره تیز کنید. این نوع کرامپون‌های یک‌تکه سبک‌تر از انواع گردان هستند و از آن جایی که هیچ بخش متحرکی ندارند، نیازی نیست نگران شل شدن پیچ‌های آن‌ها باشید.
سازگاری کرامپون با چکمه
سازگای کرامپون با چکمه برای کارایی و امنیت ضروری است. نوع چکمه شما تعیین می‌کند که برای انتخاب سیستم اتصال چه گزینه‌هایی پیش روی خود دارید. به عنوان مثال، کرامپون‌های فوق سبک بنددار با چکمه‌های فوق سبک پیاده‌روی سازگار هستند، اما برای کوهنوردی یا یخ‌نوردی مناسب نیستند. یک کرامپون که با بند به یک چکمه با کف انعطاف‌پذیر متصل شده است مانند یک کرامپون متصل شده به یک چکمه با کف سخت امن نخواهد بود.
نکات مورد توجه در انتخاب کرامپون:
مشخص کنید که چه نوع چکمه‌ای دارید.
آیا این چکمه کاملا انعطاف‌پذیر است، نیمه انعطاف‌پذیر است یا سخت است؟ آیا در پنجه یا پاشنه برآمدگی دارد؟ اگر چکمه‌های شما انعطاف‌پذیر و بدون برآمدگی پنجه هستند، ممکن است برای کوهنوردی فنی با کرامپون به چکمه‌های جدیدی نیاز داشته باشید.
قصد انجام چه فعالیتی را دارید؟
برای کوهنوردی یا یخ‌نوردی، به پاشنه و پنجه کفش خود نگاه کنید. چندین انتخاب برای نوع اتصال کرامپون پیش روی خود دارید. برای راه رفتن از کرامپون‌های معمولی‌تر با اتصال بنددار استفاده کنید. اگر می‌خواهید از کرامپون‌های استپ استفاده کنید، توجه داشته باشید که برای آن‌ها به چکمه‌های با کف سخت و برآمدگی‌ها یا شیار‌های بزرگ در پنجه و پاشنه نیاز دارید.
انعطاف‌پذیری چکمه خود را با انعطاف‌پذیری کرامپون خود هماهنگ کنید.
برای چکمه‌های بسیار انعطاف‌پذیر از کرامپون‌هایی استفاده کنید که میله مرکزی انعطاف‌پذیری دارند که جلو و عقب آن‌ها را به هم متصل می‌کند. میتوانید برای کوهنوردی معمولی یا سفر روی یخچال‌ها کرامپون‌های آلومینیو‌می (با اتصال بنددار) را با کفش ورزشی بپوشید. تنها کافی است انعطاف‌پذیری آن‌ها مشابه همدیگر باشد.
در هنگام خرید کرامپون کفش‌های خود را همراه ببرید.
این روشی هوشمندانه برای اطمینان از مناسب بودن کرامپون است. حتما مطمئن شوید که میله مرکزی کرامپون با کفش از نظر شکل، طول و انعطاف‌پذیری سازگار است. کوهنوردان معمولا تنظیمات کوچکی روی کرامپون‌های خود انجام می‌دهند، به عنوان مثال، سیم پنجه را تنظیم می‌کنند تا چکمه و کرامپون کاملا درون هم قرار بگیرند.
زمانی که شک دارید، کرامپون با سیستم بنددار را انتخاب کنید.
این کرامپون‌ها مناسب بیشتر انواع کفش‌ها هستند. همیشه وجود کمی خطا در کنار داشتن کرامپونی که روی کفش شما قرار می‌گیرد قابل تحمل است.
لوازم جانبی کرامپون
صفحه‌های ضد جمع شدن برف
همه کرامپون‌هان‌ها دارای یک صفحه ضد جمع شدن برف هستند (که معمولا از پلاستیک ABS ساخته می‌شود) تا از چسبیدن برف به زیر کرامپون جلوگیری کنند. این صفحه‌ها برای جلوگیری از دست دادن کشش ضروری هستند. انتخاب کرامپون‌های دارای سیستم‌های ضد جمع شدن برف توسط UIAA (فدراسیون بین المللی کوهنوردی) توصیه شده است.
جعبه کرامپون و کاور تیغه‌ها
با استفاده از کاور‌های لاستیکی که برای پوشاندن تیغه‌های کرامپون‌ها ساخته شده‌اند میتوانید از خودتان و جعبه کرامپون در مقابل آسیب دیدگی محافظت کنید. خرید جعبه نیز می‌تواند جا به جا کردن و نگهداری از کرامپون را ساده‌تر کند. کاور‌های تیغه نیز حجم و قیمت کمی دارند.
پوشش‌های روی کفش
علاوه بر جعبه کرامپون، یک جفت پوشش با دوام برای مراقبت از پاهای خود در مقابل زخمی شدن در مقابل تیغه‌های کرامپون‌ها نیز تهیه کنید.
قطعات یدکی
برای بیشتر کرامپون‌ها میتوانید میله‌های مرکزی متفاوتی تهیه کنید. این میله‌ها می‌توانند باعث بالا یا پایین بردن انعطاف‌پذیری کرامپون شده یا به شما اجازه دهند از کرامپون خود برای کفش های بزرگ‌تر استفاده کنید. اگر به یک منطقه دور سفر می‌کنید، همراه داشتن پنجه، پاشنه، پیچ یا میله مرکزی اضافه فکر خوبی است.
منبع: https://rei.com
نظرات کاربران