بسیاری از مردم رویای کوهنوردی در کلرادو یا کوهپیمایی در نپال را دارند، اما به این فکر می‌کنند که چگونه ارتفاع زیاد بر آنها تأثیر می‌گذارد. بنابراین در پست امروز مجله بریم کوه ، من می‌خواهم نکات مورد علاقه خود را برای جلوگیری از ارتفاع زدگی به اشتراک بگذارم.
تجربه من از ارتفاع: من در دنور زندگی می‌کنم (۵۲۸۰ فوت) و مرتباً تا ارتفاع ۱۴۰۰۰ فوت در قله‌های محلی بالا می‌روم. من همچنین به کوه‌های هواینا پوتوسی (۱۹,۹۷۴ فوت)، کلیمانجارو (۱۹,۳۴۰ فوت)، آلپامایو کوچک (۱۷,۷۴۹ فوت)، ایزتاکی هواتل (۱۷,۱۵۹ فوت) و آرارات (۱۶,۸۵۴ فوت) صعود کرده‌ام.
جالب اینجاست که یکی از سخت‌ترین تجربه‌های شدید من از ارتفاع زدگی، شامل رانندگی به صومعه Rongbuk در تبت (۱۶،۳۴۰ فوت) و شب در آنجا ماندن می‌شود. در این مورد پایین‌تر بیشتر توضیح می‌دهم.
سلب مسئولیت (توجه! توجه!)
هیچ یک از موارد بالا من را پزشک نمی‌کند. قبل از رفتن به ارتفاع، بهتر است به یک کلینیک مسافرتی مراجعه کنید یا با پزشکی که خوب شما را می‌شناسد مشورت کنید. در صورت وجود بیماری زمینه‌ای یا استفاده از داروهایی برای جلوگیری از ارتفاع زدگی، اهمیت این مسئله دو چندان می‌شود.
بیماری ارتفاع یا ارتفاع زدگی چیست؟
ارتفاع زدگی در واقع سه شکل دارد. بسیاری از کوهنوردان در ارتفاعات زیاد، علائم بیماری حاد کوهی یا AMS پیدا می‌کنند. این علائم شامل سردرد (شایع‌ترین)، ناراحتی معده (از جمله استفراغ)، خستگی، سرگیجه و مشکل خواب است. بیماری AMS گرچه احساس ناخوشایندی دارد اما معمولا با مراقبت و استراحت، خود به خود از بین می‌رود.
وقتی در این پست در مورد «ارتفاع زدگی» صحبت می‌کنم، منظورم AMS است. با این وجود، دو نوع دیگر از ارتفاع زدگی وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید.
اگر از طرفداران کتاب‌های بلایای کوهنوردی هستید، ممکن است با دو شکل شدید ارتفاع زدگی آشنا باشید: HAPE (ادم ریوی در ارتفاع زیاد) و HACE (ادم مغزی در ارتفاع زیاد). این دو بیماری به ترتیب شامل تجمع مایعات در اطراف ریه‌ها و مغز می‌باشند. HACE و HAPE در مقایسه با AMS بیماری‌های نادری هستند. با این حال، در صورت وقوع، موارد اضطراری هستند که نیاز به کاهش ارتفاع فوری و توجه پزشکی دارند.
می توانید درباره هر سه نوع بیماری ارتفاع در وب سایت موسسه پزشکی ارتفاع اطلاعات بیشتری کسب کنید.
چرا ارتفاع زدگی اتفاق می‌افتد؟
برخلاف تصور عمومی، مولکول‌های اکسیژن ۲۱ درصد هوا را در ارتفاع زیاد تشکیل می‌دهند، دقیقاً مانند سطح دریا. با این حال، از آنجا که فشار جو کمتر است؛ این مولکول‌های اکسیژن از یکدیگر فاصله بیشتری دارند. این یعنی شما با هر بار تنفس، مولکول‌های اکسیژن کمتری را به داخل شش‌هایتان می‌فرستید. در نتیجه اکسیژن کمتری توسط خون شما به سلول‌ها، از جمله عضلات در حال کار منتقل می‌شود.
فرآیند هضم غذا به اکسیژن زیادی نیاز دارد و این توضیح می‌دهد که چرا بسیاری از افراد در ارتفاع دچار ناراحتی‌های معده می‌شوند. اختلالات خواب ممکن است به افزایش ضربان قلب یا سطح پایین دی اکسید کربن مربوط باشد (در ارتفاعات بالا، بعضی از افراد در طول خواب چند ثانیه تنفس را متوقف می‌کنند و با احساس تنگی نفس از خواب بیدار می‌شوند).
علم پزشکی هنوز دقیقاً مطمئن نیست که چرا فشار کم جو باعث سردرد می‌شود.
در چه ارتفاعی ارتفاع زدگی اتفاق می‌افتد؟
بسیاری از کوهنوردانی که از مناطق با ارتفاعات پایین می‌آیند، احساس خستگی بیشتری در حدود ارتفاع ۵۰۰۰ فوت می‌کنند. همچنین بعضی افراد تغییرات نامحسوسی را در دید خود تجربه می‌کنند (به ویژه افراد با بینایی ضعیف در شب). افراد مستعد ممکن است در حدود ۶۰۰۰ فوت احساس بیماری کنند. تقریباً نیمی از افرادی که ارتفاع بیش از ۸۰۰۰ فوت را پشت سر می‌گذرانند؛ سردرد یا سایر علائم ارتفاع زدگی را گزارش می‌کنند.
HAPE و HACE در بین افرادی که به ترتیب در ارتفاعات بیشتر از ۱۰۰۰۰ فوت و ۱۲۰۰۰ فوت وقت می‌گذرانند، شایع‌تر هستند.
چه مدت طول می‌کشد تا دچار ارتفاع زدگی شوید؟
هنگامی که به ارتفاعات بالا می‌رسید، بدن شما تقریباً بلافاصله با افزایش میزان تنفس، ضربان قلب و فشار خون خود را وفق می‌دهد. در عرض چند ساعت، بدن شما شروع به تولید سلول‌های قرمز خون اضافی برای جذب و انتقال اکسیژن می‌کند. اگر به مدت یک هفته (و به خصوص برای چند ماه) در آن ارتفاع بمانید، بدن شما سازش‌های شگفت انگیزی پیدا می‌کند.
علائم ارتفاع زدگی معمولا در عرض ۲۴ ساعت پس از رسیدن به ارتفاع ظاهر می‌شوند و به مدت ۱ تا ۲ روز ادامه دارند (با فرض اینکه هیچ گونه افزایش در ارتفاع اتفاق نیافتد).
آیا در کلرادو دچار ارتفاع زدگی می‌شوم؟
نتایج یک مطالعه نشان داد، حدود ۶۰ درصد از افرادی که در ارتفاع بالای ۹،۸۰۰ فوت می‌خوابند (تقریبا حدود ارتفاع کوه‌های برکنریج و کوپر) علائم ارتفاع زدگی را تجربه می‌کنند. اگر از ارتفاعات کم به کلرادو سفر می‌کنید، میتوانید با گذراندن یک روز در دنور، بولدر یا چشمه‌های آب گرم کلرادو، قبل از رفتن به کوه، احتمال ابتلا به ارتفاع زدگی را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.
بسیاری از افراد می توانند برای چند ساعت به ارتفاعات بالا (برای مثال قله یکی از کوه‌های ۱۴,۰۰۰فوتی کلرادو) صعود کنند بدون اینکه دچار ارتفاع زدگی شوند. کلید این است که به آرامی بالا بروید. اختصاص یک روز برای عادت کردن به آب و هوای جدید، قبل از اقدام به صعود، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
آیا پیشگیری از ابتلا به ارتفاع زدگی امکان پذیر است؟
نه همیشه. به نظر می‌رسد برخی افراد از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به ارتفاع زدگی هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که کسانی که به طور طبیعی تنفس سطحی دارند، بیشتر در خطر هستند.
با این حال، میتوانید با آموزش صحیح، صرف وقت اضافی برای خو گرفتن با محیط جدید، صعود آهسته و تمرین مراقبت از خود، شانس ابتلا به ارتفاع زدگی را کاهش دهید.
آیا می‌توان با آموزش مناسب احتمال ابتلا به ارتفاع زدگی را کاهش داد؟
تا حدی بله. تحقیقات انجام شده در مورد افراد بومی ارتفاعات زیاد (فکر می کنم شرپاها و تبتی‌ها) نشان می‌دهد که آنها به طور طبیعی دارای حداکثر اکسیژن مصرفی بالایی هستند. این بدان معنی است که بدن آنها در استفاده از مقدار کم اکسیژن در هوا بسیار کارآمد است.
برخی از دستورالعمل‌های تمرین کاردیو برای کوهنوردان، صخره نوردان به ارتفاعات بالا:
- همیشه با ایجاد یک پایه هوازی خوب با مسافت طولانی و آهسته (۳-۴ سطح تلاش در مقیاس ۱۰) شروع کنید. یکی از این تمرینات باید دویدن «طولانی» یا پیاده روی شما باشد و حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از کل تمرین شما را تشکیل دهد. مهم نیست که چقدر پیشرفت کرده‌اید، ۷۰-۸۰ درصد از آموزش شما باید با این شدت باشد.
- پس از انجام هفته ای حدود سه ساعت تمرین طولانی و مسافت آهسته، مقداری تمرین سرعت با فواصل طولانی برای فشار آوردن به آستانه لاکتات خود اضافه کنید. این کارها باید در یک سطح تلاش ۶-۷ و حدود ۱-۲ بار در هفته انجام شوند.
- وقتی که حدود ۷ ساعت در هفته با موفقیت تمرین کردید، یک تمرین با شدت بالا اضافه کنید که حداکثر اکسیژن مصرفی شما را تحت فشار قرار دهد.
- به تدریج زمان استراحت بین فواصل را کاهش دهید تا بدن یاد بگیرد که تجمع یون‌های هیدروژن در خون شما را تحمل کند.
چگونه می‌توانم در حین پیاده روی و کوهنوردی از ابتلا به ارتفاع زدگی جلوگیری کنم؟
در اینجا چند نکته مفید در زمینه پیشگیری از ارتفاع زدگی آورده ام که از کوهنوردان دیگر، راهنماها و تجربیات خودم جمع‌آوری کرده ام.
- برای خو گرفتن با محیط و آب و هوا وقت بگذارید. ارزش دارد چند روز از تعطیلات خود را قبل از تلاش برای صعود به ارتفاع مورد نظر، در استراحت در ارتفاعات متوسط و سپس مرتفع سپری کنید.
- در صورت امکان، قبل از اقدام به صعود، سعی کنید حداقل ۳ روز در ارتفاع حدود ۸,۰۰۰ فوت وقت بگذارید. (یا پیاده روی‌های روزانه خود را انجام دهید)
- در هر روز مشخص، بیشتر از ۱۵۰۰ فوت بالاتر از اردوگاه قبلی خود نخوابید.
- به آرامی بالا بروید. کل صعود شما باید در حد سرعت مکالمه‌ای باشد. اگر در حالی که دارید با دوست خود صحبت می‌کنید، نفس نفس می‌زنید، سرعت صعود را کم کنید. جالب است که بدانید، بیشتر افرادی که به ارتفاع زدگی دچار می‌شوند جوان و متناسب هستند. این مسئله، احتمالاً به این دلیل است که آنها تمایل دارند سریع‌تر از افراد دیگر در تیم صعود کنند.
- آب زیادی بنوشید، اما بیش از حد نشود. دو تا چهار لیتر در روز برای بیشتر افراد در ارتفاع بالا کافی است.
- از مصرف الکل و قرص‌های خواب آور حاوی بنزودیازپین‌ها (معمولاً بنادریل/دیفن هیدرامین) خودداری کنید. زیرا این داروها می‌توانند مشکلات خواب شما را بدتر کنند. اگر نگران خواب یا جت لگ هستید، در مورد داروهای مناسب ارتفاعات بالا از پزشک خود سوال کنید.
- کاهش اشتها و ناراحتی معده می‌توانند جز مشکلات ارتفاعات زیاد باشند. در دوران عادت دادن خود به محیط، وعده‌های غذایی کوچک را به طور مرتب بخورید. کربوهیدرات‌ها نسبت به چربی‌ها و پروتئین‌ها در معده راحت‌تر هضم می‌شوند. چند میان وعده خوشمزه از خانه بیاورید که حتی اگر گرسنه نباشید وسوسه تان کند.
اگر دچار ارتفاع زدگی شدم چطور آن را درمان کنم؟
موثرترین درمان ارتفاع زدگی، پایین آمدن از ارتفاع است. فقط چند صد فوت کاهش ارتفاع می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. اگر پایین آمدن امکان پذیر نیست، در همان ارتفاع استراحت کنید (و قطعاً سعی نکنید در ارتفاع بالاتر بخوابید)
در طول این بیماری، مراقبت از خود را به خوبی انجام دهید. استراحت کافی داشته باشید. سعی کنید مایعات بنوشید و تغذیه خوبی داشته باشید. ممکن است واقعاً احساس مریضی کنید، اما به خاطر داشته باشید که بیشتر افراد مبتلا به AMS طی یک یا دو روز احساس بهتری می‌کنند.
در حالی که بیشتر موارد ارتفاع زدگی به خودی خود بهتر می شوند، مراقب علائم HAPE و HACE باشید. مخصوصا اگر در ارتفاع بیش از ۱۰ هزار فوت هستید.
داروهایی مانند Diamox ممکن است در درمان ارتفاع زدگی مفید باشند، همانطور که در بخش بعدی توضیح خواهم داد.
آیا باید از قرص‌های ارتفاع زدگی(Diamox/Acetazolamide)استفاده کنم؟
تا همین اواخر، داروهای ارتفاع زدگی به ندرت توسط کوهنوردان به جز کوهنوردان نپالی و ارتفاعات زیاد(کوهنوردی در ارتفاعات بالای ۱۶,۰۰۰ فوت) مصرف می‌شدند. اما در چند سال گذشته، من سوالات زیادی را از خوانندگان و دانشجویان کوهنوردی دریافت کرده ام که آیا این داروها می‌توانند هنگام صعود به کوه‌های ۱۴,۰۰۰فوتی کلرادو، کوه رینیر یا قله‌های کم ارتفاع دیگر، به آنها کمک کنند؟
این سوال باعث ایجاد شور و اشتیاق زیادی در جامعه کوهنوردی می‌شود. فقط از چند کوهنورد با تجربه سوال کنید و می‌بینید که بسیاری از افراد نظرات شدیدی در این زمینه دارند!
در پایین جوانب مثبت و منفی‌ای که من از راهنمایان ارتفاعات بالا در بولیوی و واشنگتن شنیده‌ام، آورده شده است.(راهنمای واشنگتن راهنمای کوه اورست بود)
جوانب مثبت
- داروهایی مانند Diamox در صورت رعایت تمرین‌های مفید دیگر (کندی صعود و غیره) تا حدی در جلوگیری از ارتفاع زدگی موثر هستند. برای بهترین نتیجه، مصرف دارو را ۱-۲ روز قبل از رسیدن به ارتفاع شروع کنید.
- حتی اگر از Diamox به عنوان پیشگیری استفاده نکنید، می توانید در صورت بروز علائم، از آن برای درمان ارتفاع زدگی استفاده کنید. حتماً از پزشک یا داروساز خود بپرسید که در این حالت دوز مناسب شما چیست.
جوانب منفی
- شکایت شماره یک که بیشتر راهنمایان و کوهنوردان باتجربه از Diamox دارند این است که یک داروی جادویی نیست. شما میتوانید با سازگاری مناسب، صعود آرام، نوشیدن آب کافی و خوردن وعده‌های غذایی کوچک غنی از کربوهیدرات به همان نتایج مطلوب و بدون عوارض جانبی آزار دهنده (افزایش ادرار، سوزن سوزن شدن اندام‌ها) برسید.
- طبق راهنماها، Diamox می‌تواند به طور موقت علائم بیماری در ارتفاع را پنهان کند. شخصی که علائم خفیف ارتفاع زدگی را هنگام استفاده از دیاموکس تجربه می‌کند، هنگام انجام پیاده روی یا صعود می‌تواند ناگهان کاملاً بیمار شود. به همین دلیل، راهنماها بیشتر مراقب افرادی هستند که Diamox مصرف می‌کنند.
- به زبان ساده، Diamox هیچ جایگزینی برای سازگاری مناسب و صعود آرام (۱۵۰۰ فوت در روز بین اردوگاه‌ها) نیست. هرگز از آن برای «فشار دادن» سازگاری خود به فراتر از زمان توصیه شده استفاده نکنید.
من شخصاً با و بدون Diamox صعود کرده ام. احساس می‌کنم که مصرف Diamox به طور پیشگیرانه باعث افزایش کیفیت اشتها و خواب من می‌شود؛ وقتی که برای مدت طولانی بالاتر از ۱۴۰۰۰ فوت باشم. با این حال، این دارو قطعا محدودیت‌های خود را دارد! در صومعه Rongbuk در تبت، دو نفر از ما Diamox مصرف می‌کردیم و یک نفر از این دارو استفاده نمی‌کرد. با این حال هر سه ما حال بدی داشتیم. (البته ما سوار ماشین بودیم، این مسئله برای کوهنوردان کمتر مشکل ساز خواهد بود)
چگونه می توانم به طور طبیعی ارتفاع زدگی را درمان یا پیشگیری کنم؟
برخی شواهد نشان می‌دهند که مکمل‌های gingko biloba می‌توانند به جلوگیری از ارتفاع زدگی کمک کنند، زمانی که مصرف آنها حدود پنج روز قبل از صعود شروع شود. با این حال، تکرار این مطالعه دشوار است زیرا مکمل‌ها از نظر کیفیت و قدرت متفاوت هستند.
هنگام سفر به مناطق مختلف دنیا و پیاده روی و کوهنوردی، متوجه خواهید شد که در بسیاری از فرهنگ‌ها از غذاها و گیاهان برای جلوگیری از ارتفاع زدگی استفاده می‌شود. تبتی‌ها چای کره یاک می‌نوشند. آمریکایی‌های جنوبی برگ کوکا را می‌جوند و چای کوکا می‌نوشند. شاید برخی از این درمان‌های طبیعی برای شما مفید باشد. حداقل امتحان کردن آنها یک تجربه فرهنگی سرگرم کننده خواهد بود.
منبع: missadventurepants.com
نظرات کاربران