بیواک چیست و چگونه بیواک کنیم؟ | راهنمای خرید کیسه بیواک(Bivouac)

شاید بهترین واژه معادل فارسی برای بیواک Bivouac عبارت “بیتوته” کردن باشد. اقامت موقتی و احتمالاً اضطراری در نقطه یا مکانی تا برطرف شدن مانع، حال این مانع هوای بد یا گم شدن یا فرارسیدن شب باشد. به این منظور ابزاری به نام کیسه بیواک (Bivy Sacks) و البته در طرح‌ها و اشکال گوناگون طراحی و در اختیار کوه‌نوردان و طبیعت‌گردان قرار داده شده است.

بیواک چیست؟ در حقیقت، بیواک به توقف موقت در شرایط خاص اطلاق می‌شود، جایی که ادامه مسیر به دلایل مختلف ممکن نیست و فرد نیاز به مکانی برای استراحت یا پناه گرفتن دارد. در کوهستان، مانند بسیاری از موارد دیگر نظیر صعودهای انفرادی یا صعودهای سرعتی، بیواک نیاز به مطالعه و گاهی فرهنگ‌سازی دارد. بسیاری بیواک را یک عمل انتحاری، دیوانه‌وار و غیرمعقول می‌دانند یا حتی آن را حرکتی برای خودنمایی و هیجان‌خواهی می‌پندارند، در حالی که واقعیت چیز دیگریست. در کتاب Climbing Dictionary بیواک این‌طور معنی شده است:

چگونه پناهگاه بیواک بسازیم

پناهگاه‌های بیواک مصنوعی را می‌توان با استفاده از مواد مختلفی مانند ورق‌های فلزی موج‌دار، تخته‌های سه‌لایه، ورق‌های محافظ یا پناهگاه‌های مخصوص (باشا) ساخت. این پناهگاه‌ها سریع و کم‌هزینه هستند، اما عایق‌بندی خوبی ندارند.

برای ساخت پناهگاه بیواک روش‌های مختلفی وجود دارد. رایج‌ترین روش استفاده از یک ورق بیواک به عنوان سقف و یک ورق دیگر به عنوان کف است. سقف پناهگاه به وسیله بندهایی که بین دو درخت به هم گره خورده، آویزان می‌شود. چهار گوشه سقف نیز یا به زمین میخ می‌شود یا به درختان دیگر بسته می‌شود. باید دقت کنید که فاصله‌ای بین سقف و زمین باقی بماند تا هوا به‌طور کافی جریان یابد و از تراکم رطوبت جلوگیری شود.

باشا نوعی چادر ساده است که از یک یا دو ورق پارچه ضدآب و بندهای محکم ساخته می‌شود. معمولاً از نایلون تقویت‌شده ساخته شده و دارای حلقه‌ها یا بندهایی در گوشه‌ها و وسط ورق‌ها است. باشا پناهگاهی چندمنظوره است که می‌توان آن را به شیوه‌های مختلف بسته به شرایط محیط نصب کرد. (این واژه گاهی به کیسه بیواک خاصی نیز اشاره دارد که در ادامه توضیح داده شده است).

انواع بیواک چیست؟

به طور کلی بیواک را میتوان به دو دسته تقسیم بندی نمود:

۱-     بیواک برنامه ریزی شده: 

بسیاری از کوهنوردان زمانی که قصد انجام یک صعود سرعتی و سبکبار را دارند ,در مورد بیواک چیست  مطالعه می کنند و بیواک را برای خودشان برنامه ریزی می کنند.  اگر شما یک بیواک را برای خودتان برنامه ریزی کرده اید , می توانید ضروریات را با خودتان بردارید و بنابراین شب گرم و راحتی را خواهید داشت . این ضروریات می تواند شامل : کیسه خواب سبک یا کیسه بیواک , لباس اضافی  , یک چراغ خوراک پزی سبک مثل JetBoil ، غذا و حتی یک زیر انداز سبک باشد.

۲-   بیواک برنامه ریزی نشده(ناخواسته):

ممکن است در حین صعود یک مسیر طولانی و یا پس از صعود یک قله، در فرود به تاریکی برخورد کنید و مجبور شوید یک شب را در فضای باز بگذرانید. این نوع بیواک در کوهنوردی به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد: سرعت کم هم‌طناب، گم کردن مسیر، هوای نامساعد، تخلیه انرژی، تاخیر در شروع صعود، مشکلات فنی مسیر مانند طنابی که لاخ شده یا گیر کرده، آسیب‌دیدگی‌های مختلف در حین صعود یا فرود، حوادث غیرمترقبه مانند پاره شدن طناب و یا…

آمادگی برای یک بیواک برنامه ریزی نشده (ناخواسته)

اگر شما از قبل به این نوع بیواک فکر کنید و همیشه حداقل لوازم و ابزار ضروری را با خود به همراه داشته باشید، حتی بیواک‌های ناخواسته هم نمی‌توانند مشکل‌ساز باشند. بیواک در کوهنوردی اگر از قبل برنامه‌ریزی شده باشد، می‌تواند تجربه‌ای ایمن و راحت باشد. اما اگر برای این بیواک تدارک ندیده باشید، آنگاه ممکن است یک شب سخت و عذاب‌آور و حتی مرگ‌آور پیش رو داشته باشید. بیواک در ارتفاعات پایین و در فصول گرم می‌تواند خیلی خوب و راحت باشد، اما اگر در ارتفاعات بالا در طوفان، باران، باد و برف باشید، آنگاه بیواک ناخواسته می‌تواند خیلی سخت و پر ریسک باشد.

لوازم اصلی برای یک بیواک برنامه ریزی نشده

اگر می خواهید بدونید پوشاک ضروری برای  بیواک چیست؟ شامل شلوار و لباس گرم (مثلاً پلار) ، جوراب اضافه،  کلاه گرم یا کلاه طوفان چراغ پیشانی  با باطری اضافه کبریت و فندک و چند عدد قرص الکل جامد مقداری  مواد غذایی شامل: تنقلات، شکلات های انرژی زا  , آب اضافه (ترجیحا گرم)  پتوی نجات یا کیسه بیواک

تمامی این لوازم و کیت بقا را داخل کوله تان قرار دهید . سعی کنید پوشاک را جهت خشک ماندن عایق بندی کنید و هیچگاه آنها را از خود دور نکنید.

مزایای استفاده از کیسه بیواک

 کیسه بیواک چیست؟ در واقع، کیسه بیواک یک نوع پناهگاه سبک و جمع‌وجور است که معمولاً برای مواقع اضطراری یا زمانی که به فضای کم نیاز دارید، استفاده می‌شود.یافتن جا و مکان برای استفاده از کیسه بیواک بسیار ساده است، زیرا برای استفاده از کیسه بیواک فقط به فضایی به اندازه بدن خود احتیاج دارید. شما می‌توانید کیسه بیواک را به راحتی روی زمین پهن کرده و داخل آن استراحت کنید، برعکس چادر که سنگین بوده و برپایی آن زمان‌بر است.

هیچ دستورالعمل خاصی برای برپایی و استفاده از کیسه بیواک وجود ندارد و با توجه به اشغال فضای بسیار کم، می‌توانید از آن در فضاهای تنگ و کوچک استفاده کنید. سطح زیرین کیسه بیواک‌های استاندارد از جنس ضدآب طراحی شده‌اند و همین امر موجب حفاظت از شما در برابر رطوبت می‌شود.

معایب استفاده از کیسه بیواک

برعکس چادر، کیسه بیواک به دلیل نوع طراحی دارای فضای بسیار کوچک و محدود و تنها برای استفاده یک نفر می‌باشد. همین محدودیت فضا موجب می‌شود که ابزار و وسایل شما در طول شب خارج از کیسه و در معرض فضای آزاد قرار بگیرند.

ورود و خروج به کیسه بیواک، بویژه در فضا و شرایط نامساعد جوی مانند هوای بارانی بسیار مشکل است  و حتی می‌تواند موجب ورود رطوبت به داخل آن شود.
در مقایسه با چادر به علت وجود فضای محدود، فضای داخل کیسه بیواک مستعد و آماده دَم کردن و تعریق می‌باشد. در نتیجه ممکن است برای تبادل هوا مجبور شوید تا صبح چندین بار اقدام به باز و بسته کردن زیپ کیسه کنید که البته همین امر مشکلات خود را به همراه خواهد داشت.

راهنمای خرید کیسه بیواک

در هنگام خرید کیسه‌های بیواک که معمولاً در دو نوع bivy sack و bivy shelter طراحی و عرضه می‌شوند، حتماً دقت کنید که جنس خریداری شده ضد آب بوده و تمامی درزهای آن آب‌بندی شده باشد. قابلیت تنفس و ضد آب بودن، بویژه در bivy shelter که سطح بالایی آنها از توری ساخته شده است، برای استفاده مناسب از آنها در جنگل و غارهای مرطوب بسیار مهم است.

ممکن است برای بعضی‌ها سوال باشد که بیواک چیست؟ در واقع، بیواک به توقف موقتی و اضطراری در طبیعت اطلاق می‌شود که برای استراحت یا پناه گرفتن از شرایط بد جوی یا خستگی به کار می‌رود.

توجه داشته باشید که کیسه بیواک را برای استفاده در چه نوع برنامه‌ای لازم دارید. مثلاً اگر برای استفاده در فضا و محیط گرم به دنبال تهیه کیسه بیواک هستید، حتماً کیسه‌ای تهیه کنید که قسمت روی سر شما از جنس توری باشد؛ به این شکل علاوه بر تنفس در طول شب، از شر حشرات نیز در امان خواهید بود.

هنگام خرید کیسه بیواک به اندازه پاها و شانه‌های خود و فضای مربوط به آن در کیسه بیواک دقت فراوان کنید. همچنین برای راحتی بیشتر و تبادل هوای بهتر، می‌توانید از کیسه‌هایی استفاده کنید که در دو سمت آنها زیپ‌های بلند وجود دارد. وزن کیسه و فضایی که در هنگام جمع شدن اشغال می‌کند نیز گزینه مهمی است که باید به آن توجه کنید.

بهترین زمان برای بیواک

جمع بندی

راه‌های مختلفی برای ایجاد  بیواک وجود دارد، مانند استفاده از یک ورق بیواک به عنوان سقف و دیگری به عنوان دیوار اصلی. کیسه بیواک نوع کوچکتری از پناهگاه است که سبک، ضد آب و قابل حمل است. این کیسه به سرعت راه‌اندازی می‌شود و برای کوهنوردان و دوچرخه‌سوارانی که در فضاهای محدود کمپ می‌زنند، مناسب است. کیسه بیواک معمولاً روی کیسه خواب کشیده می‌شود و عایق اضافی ایجاد می‌کند، در برابر باد و باران محافظت می‌کند.