سرپپرستی در کوهنوردی

چگونه یک گروه کوهنوردی بزرگ را سرپرستی کنیم؟

زمان مطالعه: 6 دقیقه

پست کوتاه امروز درباره این نکته ساده است که وقتی با یک گروه بزرگ همراه می‌شوید که اعضای آن توانایی متفاوتی در کوهنوردی دارند یا به هر دلیلی پراکنده شده و از گروه جدا می‌شوند، چطور آنها را کنار هم نگه داریم.

من همیشه در یکی از حالت‌های زیر کوهنوردی می‌کنم.

  • تنها می‌روم
  • با گروهی از دوستان می‌روم
  • و یا با یک گروه کوهنوردی بزرگ که بسیاری از اعضای آن دوستانم هستند، به دل طبیعت می‌زنیم! اما همیشه افراد جدیدی هم در گروه حضور دارند.

مشکل همیشگی که می‌تواند در گروه‌های بزرگ‌تر کوهنوردی رخ دهد این است که هر چه پیش‌تر می‌رویم، احتمال دارد گروه به راحتی از هم بپاشد. چون برخی از اعضای گروه به صحبت مشغول می‌شوند، برخی به لحاظ جسمانی از دیگران قوی‌ترند و ترجیح می‌دهند از گروه سبقت گرفته و با سرعت کوهنوردی کنند و حتی بالعکس.

به ناچار شکافی ایجاد می‌شود و کار اصلی سرپرست گروه این است کاری کند تا این شکاف به قدری عمیق نشود که از کنترل خارج شده و بخشی از گروه نتوانند بقیه را پیدا کنند.

قبل از اینکه به بررسی یک راهکار ساده برای پیشگیری از بروز این مشکل بپردازیم، بیایید نگاه نزدیک‌تری داشته باشیم به دو مورد آخری که در دسته بندی بالا به آن اشاره شد. تنها کوهنوردی کردن نیازی به توضیح ندارد و موضوع مورد بحث ما نیست، بنابراین فکر می‌کنم می‌توانیم از آن صرف نظر کرده و یک راست برویم سراغ کوهنوردی با گروهی از دوستان.

کوهنوردی با دوستان

ابتدا نگاهی می‌اندازیم به گروه دوم، یعنی وقتی با گروهی از دوستان که کاملا تجربه کوهنوردی دارند و مرتبا با آنها به کوهنوردی می‌روم، یک گروه تشکیل می‌دهیم.

ما خیلی سریع حرکت می‌کنیم و همه بسیار سرحال و مجهز هستند و به خوبی می‌توانند در هر جایی و به اندازه 20 تا 40 کیلومتر در یک روز عادی کوهنوردی کنند. این نوع کوهنوردی خیلی بالاتر از سطح متوسط است و چیزی شبیه کوهنوردی در حد فوق‌العاده و حرفه‌ای (طی کردن مسافت‌های بسیار طولانی با سرعت خیلی بالا) است.

همه ما به واسطه گروه‌های کوهنوردی مختلف یکدیگر را می‌شناسیم و در نتیجه می‌‌دانیم می‌توانیم با همان سرعتی که داریم، ادامه دهیم. پس هرگز مشکلی برای کنار هم نگه داشتنمان وجود ندارد. اگرچه حتی داخل این گروه هم افرادی هستند که خیلی خوب ما را پشت سر می‌گذارند. وقتی پای سرعت در میان باشد، آنها لوازم اضافی برای کوهنوردی همراه خودشان دارند. با این حال به عنوان یک مشکل در این گروه در نظر گرفته نمی‌شود چون همه ما کوهنوردان باتجربه‌ای هستیم.

وقتی راهی می‌شویم معمولا یک گروه 2 تا 10 نفره هستیم که از هر جایی حضور دارند و هیچ‌وقت هم تعداد بیشتر از این نمی‌شود. معمولا برای کوهنوردی‌های خاص یک نفر سرپرستی گروه را بر عهده می‌گیرد که البته خیلی رسمی نیست. اگر هم کسی نظری در مورد مسیر داشته باشد، رد نمی‌شود و به حرفش گوش می‌دهیم تا ببینیم چه پیش می‌آید.

بنابراین با در نظر گرفتن تمام نکات بالا، وقتی پای پیدا کردن راه به میان می‌آید، اعضا به خوبی می‌توانند از خودشان مراقبت کنند. همه ما تجهیزات مناسب همراه خودمان داریم و تقریبا مسیریابی بلدیم؛ بنابراین اگر از هم جدا شویم به این دلیل است که برخی از اعضا در سرعت بالایی که داریم، ناگهان توقف و مکث می‌کنند یا حتی شروع به دویدن می‌کنند. به هرحال ما در نقطه پایان یکدیگر را خواهیم دید.

کوهنوردی با اعضای انجمن کوهنوردان

وقتی با اعضای انجمن، کوهنوردی می‌کنیم، خیلی رسمی‌تر از سایر مواقع است. در این حالت رهبران منتخبی حضور دارند که سرپرستی گروه را بر عهده می‌گیرند. البته چنین چیزی هم واقعا لازم است چون همیشه افراد جدیدی می‌آیند و به همین علت باید برنامه‌ریزی بیشتری صورت گیرد و لازم است بررسی‌هایی انجام شود تا گروه را بتوان بهتر کنترل کرد.

در این نوع کوهنوردی، اینکه افراد سطحی از کوهنوردی را امتحان و در آن ثبت نام کنند که مناسب سطح بدنی‌شان نیست یا با ابزار نامناسب برای نوعی خاص از کوهنوردی ظاهر شوند غیر عادی نیست. چون هر کسی از هر جایی می‌تواند وارد این گروه کوهنوردی بزرگ شده و به ورزش مورد علاقه‌اش یعنی کوه‌پیمایی بپردازد. همچنین این هم غیرعادی نیست که اعضا خیلی توجهی به سلامتی و آمادگی‌شان که لازمه این ورزش است، نداشته باشند و معمولا بدون هیچ ارزیابی وارد گروه شده و فعالیت می‌کنند. البته اگر شما جز کسانی هستید که فعالیت دائم و مرتبی ندارید، روش‌هایی وجود دارد که می‌توانید سلامتی‌تان را ارزیابی کنید تا بفهمید آیا برای کوهنوردی در مسیرهای طولانی آماده هستید یا خیر.

در نظر نگرفتن همه این حالت‌ها البته می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی شود بنابراین هوشیاری و کنترل بیشتری لازم است. این نوع کوهنوردی‌ها (با انجمن) از نظر تعداد جمعیت بیشتری دارند و بنابراین در هر جایی از 15 تا 30 نفر حضور خواهند داشت. تعداد رهبران و گروه پشتیبانی بالطبع با افزایش تعداد نفرات، بیشتر خواهد شد.

همیشه حداقل یک سرپرست وجود خواهد داشت که رهبری در طی مسیر را بر عهده دارد و معمولا یک نفر به عنوان ته قدم در پشت یک گروه کوهنوردی بزرگ قرار می‌گیرد که چشم از گروه برنمی‌دارد و مراقب است کسی از مسیر خارج نشود. در حالت ایده‌آل، این فرد مانع گسترده‌تر شدن شکاف‌های بزرگ در گروه می‌شود.

البته وقتی میدان دید خوب نباشد، نظارت در آب و هوای بد بسیار سخت‌تر است. تصویر زیر کوهنوردان را نشان می‌دهد. گروهی که دورتر ایستاده‌اند هم جز گروه هستند، آنها واقعا خیلی از هم دور نیستند اما بدی هوا باعث شده تا مشاهده‌شان کار سختی باشد. فقط چند متر ایستادن آن طرف‌تر، آنها را از دید خارج می‌کند.

همه این کوهنوردی‌ها درجه بندی شده‌اند. به این معنا که تا حد ممکن انجام شود تا این اطمینان به وجود بیاید که افراد از پس ادامه مسیر برنمی‌آیند و فقط تا یک مکان خاص قادر به کوهنوردی هستند.

 اکثر گروه‌های کوهنوردی اصرار دارند که تازه‌کارها از چند درجه پایین‌تر شروع کنند تا سرپرستان گروه بتوانند از آمادگی‌شان اطمینان حاصل کنند.

فرد اگر واقعا نسبت به دفعه قبل آماده‌تر باشد، می‌تواند بعدها خود را سریعا به سطح بالاتری در کوهنوردی برساند و جای نگرانی نیست.

شایان ذکر است که اگر به تازگی از صعود به دماوند، سبلان، علم کوه و قلل مشابه بازگشته‌اید، بیشتر گروه‌های کوهنو‌ردی، (البته نه همه آنها) شما را از کوهنوردی از درجات پایین‌تر معاف می‌کنند. اگر آنها تایید کنند که به اندازه کافی آماده هستید و تجربه کافی دارید، می‌توانید با گروه‌های حرفه‌ای‌تر همراه شوید.

اگرچه درجه‌بندی کوهنوردی کار خوب و منطقی است اما هنوز مانع از جدا شدن گروه نمی‌شود بنابراین وقتی چنین گروه کوهنوردی بزرگی دارید، ایجاد یک یا چند شکاف بین آن می‌تواند کار آسانی باشد. همان‌طور که در ابتدای این پست ذکر شد، این امر به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود.

افراد دائما با هم حرف می‌زنند و سرعتشان کندتر می‌شود، برخی سرحال و آماده‌تر از سایرین هستند و می‌خواهند با سرعت بالاتری مسیر را طی کنند. دلایل احتمالی زیادی وجود دارد اما برخی از این موارد شایع هستند.

چه می‌توان کرد؟

کار ساده‌ای که می‌توان در مواقعی که یک گروه کوهنوردی بزرگ دارید و نمی‌خواهید به گروه‌های کوچک‌تر تفکیک شوند، انجام داد این است که خیلی راحت افراد کندتر را جلو بیندازید!

مزیت اصلی این کار این است که اکثر افراد دیگر گروه، حتی اگر مشغول حرف زدن درباره بازی فوتبال دیشب باشند، احتمالا بیشتر می‌توانند سرعتشان با اعضای کندتر گروه را تنظیم کنند؛ و در نهایت می‌توانید از مشکلات و شکاف‌هایی که به وجود خواهند آمد، بکاهید.

اما صبر کنید، این قضیه یک بعد منفی هم دارد. وقتی این تاکتیک را در یک گروه بزرگ پیاده‌سازی می‌کنید، با اینکه ممکن است جلوی تفکیک گروه را بگیرید، اما احتمالا بخش بزرگی از گروه که ترجیح می‌دهند سریع‌تر راه بروند را آزرده خاطر خواهید کرد. اگر آنها دائما مجبور باشند از سرعتشان بکاهند تا با افراد کندتر در جلو هماهنگ باشند، خوشحال نخواهند بود. در نتیجه احتمالا از کوهنوردی هم لذت نمی‌برند.

اطلاع از برنامه گروه های کوهنوردی

با مراجعه به سایت بریم کوه میتوانید برنامه باشگاه ها و گروه ها را مشاهده کرده و در هر برنامه ای که تمایل داشته باشید ثبت نام کنید. همچنین از طریق بخش جستجو می‌توانید برنامه دلخواه خود را جستجو کنید. روزانه برنامه تعداد زیادی از گروه ها و باشگاه های کوهنوردی سراسر ایران در بریم کوه ثبت می‌شود.

سخن آخر

در نهایت من فکر می‌کنم برای اکثر موارد، استفاده از این تاکتیک گروه را به تعادل می‌رساند. در حالت ایده‌آل، درجه‌بندی کوهنوردان برای این مشکل، مخصوصا وقتی افراد کندتر را پیشروی یک گروه کوهنوردی بزرگ قرار می‌دهید، باید کم و بیش با سرعتی پیش بروید که ممکن است چالش برانگیز باشد اما برای همه افراد راحت است و کسی را دچار مشکل جدی نمی‌کند.

شکاف‌ها به ناچار در برخی مواقع به وجود می‌آیند؛ اما اگر روز خوبی باشد و دید خوبی داشته باشید، با توقف‌های به اندازه و منظم که به اعضای گروه امکان می‌دهد مجددا در کنار هم قرار بگیرند، درگیر مسئله مهمی نخواهد شد.

با این وجود اگر باز هم در چنین شرایطی قرار گرفتید که لازم شد اعضای گروه بزرگی را کنار هم نگه دارید، (مثلا مه غلیظ یا هر چیزی که میدان دید را کم کند) قرار دادن افراد کندتر در جلو و در کنار سرپرست و فرستادن دستوری صریح و جدی برای همه تا پشت سر هم بمانند و ارتباطشان با رهبر گروه را حفظ کنند، باعث می‌شود کار کمی آسان‌تر شده و تا حدودی کنترل گروه را به دست بگیرید.

در غیر این صورت و با پاشیده ‌شدن یک گروه کوهنوردی بزرگ، به جای اینکه تمرکزتان را روی مسیریابی در یک موقعیت دشوار بگذارید، ناچار خواهید بود از راه‌های مختلفی بروید تا هم گروهی‌های خیره‌سرتان را پیدا کنید که در شرایط دید صفر درجه اصلا جالب نخواهد بود.

منبع: coolhikinggear.com

وظایف سرپرست در گروه های کوه نوردی

زمان مطالعه: 6 دقیقه

سرپرستی، مهم‌ترین مسئولیت در یک گروه کوه‌نوردی است. اهمیت نقش و جایگاه آن وقتی برای ما روشن‌تر می شود که بدانیم تمام تصمیم‌های اصلی و مهم بوسیله‌ی سرپرست یا تایید او انجام می شود و سلامتی و جان افراد گروه در گروی این تصمیمات است. با این اوصاف مشخص است هر فردی نمی‌تواند سرپرست یک برنامه‌ کوه‌نوردی باشد. یک سرپرست مانند مدیر ارشد یک شرکت باید از شرایط ویژه‌ای برخوردار باشد که تجربه، دانش، توان (روحی و جسمی) و مسئولیت پذیری بخشی از آنها است. اما آنچه در این یادداشت به آن پرداخته می‌شود بیان شرایط احراز مسئولیت سرپرستی نیست، بلکه به شرح وظایف یک سرپرست در زمان‌های، قبل، حین و بعد از اجرای یک برنامه می‌پردازد.

از لحظه اي كه برنامه به ذهن يك فرد مي رسد و با اجراي برنامه به عهده يك شخص گذاشته مي شود، مسؤوليت سرپرستي او نيز آغاز مي شود و شروع به برنامه ريزي و طراحي برنامه مي كند.

بعبارت دیگر سرپرست  : یعنی کسی که نقطه نظر افراد شرکت کننده در برنامه را می گیرد و با جمع بندی و حسن انتخاب بهترین آنها را بر می گزیند و به اجرا درمی آورد .

او منعكس كننده نكات و نظرات مثبت و رفع كننده مشكلات و نظرات منفی است . او نقاط قوت وافرادی قوی ومبتكر را برای بهتر شدن برنامه و اجرای آن بكار می گیرد. تقسیم كار می كند و نظارت، نه اینكه نظاره گر باشد . او در بطن قرار دارد قویها را به كمك ضعیفها می گیرد و ماشین و موتور تیم را با درایت و تیز هوشی براه می اندازد و در حین حركت هم اگر با مشكلی برخورد نماید با كمك دیگر اعضاء صاحب نظر به رفع مسائل می پردازد .

وظایف سرپرست به سه قسمت تقسیم می شود :
وظایف قبل از اجرای برنامه
وظایف در حین اجرای برنامه
وظایف بعد از اجرای برنامه

وظایف سرپرست قبل از اجرای برنامه:
قبل از طراحی برنامه باید هدف از اجرای آن مشخص گردد و طبق آن برنامه ریزی گردد. هدف از این گونه طراحی، سازماندهی و انجام پیش بینی های لازم جهت اجرای موفقیت آمیز و لذت بخش یک برنامه کوهنوردی و اجتناب از خطرات بالقوه کوهستان می باشد.
می توان ۳ عامل اصلی را برای طراحی و برنامه ریزی در نظر گرفت:
۱ – طبقه بندی افراد
۲ – طبقه بندی برنامه
۳ – هزینه برنامه
وظایف سرپرست در حین اجرای برنامه:
– در آغاز برنامه اوضاع روحی و جسمی نفرات و همچنین کوله و وسایل آنها و نیز وسایل عمومی را باید کنترل کرد تا در حین اجرای برنامه مورد و یا مشکلی برای گروه پیش نیاید.
– آگاهی از کل اوضاع در حال جریان و کنترل آنها می تواند جلوی خسارتهایی به برنامه را بگیرد.
– در برخی موارد گرفتن راهنمای محلی و با خبرشدن از اوضاع کنونی منطقه ضرورت پیدا می کند ولی همیشه نمی توان به گفته ها و اطلاعات محلیان اطمینان کرد به خصوص از بابت زمان بندیهای برنامه. اما در عین حال باید به عقاید و رسوم آنها احترام گذاشت و افراد گروه را از این بابت توجیه کرد.
– مسیریابی و شناسایی معابر از روی نقشه و اطلاعات قبلی گاه در برنامه ضرورت پیدا می کند و ازآن جهت یک سرپرست باید به این فنون آگاهی داشته باشد.
– پیدا کردن محلهایی مناسب برای زمانهای استراحت و نیز شب مانی و کمپینگ در احیای انرژی و رفع خستگی گروه مؤثر است و نیز تنظیم زمانهای استراحت به موقع و کنترل آنها در این مورد نقش مهمی را داراست.
– انتخاب صحیح نفراتی برای مسؤولیت جلوداری و عقب داری گروه بدین صورت که این نفرات از افراد برجسته و قوی گروه باشند تا بتوانند ریتم مناسبی برای حرکت گروه به وجود آورند و نیز این امکان را به سرپرست بدهند تا نظم خوبی برای تیم به وجود آورد و بتواند ابتدا و انتهای گروه را کنترل نماید.
– یک سرپرست باید در طول برنامه اطلاع دقیقی از وضعیت روحی و جسمی افراد داشته باشد و نیز از وضعیت امکاناتی آنها از بابت کوله، مواد غذایی و آشامیدنی ها و … با خبر باشد تا در موقع لزوم تدابیر لازم را به کار برد.
– ایجاد نظم و هماهنگی و کنترل ریتم حرکت گروه و نظارت بر حرکت فرد و جلوگیری از پراکندگی آنان بهترین صعود را به وجود خواهد آورد – برخورد مناسب سرپرست با افراد گروه بر روحیه تیم تأثیر بسیاری خواهد داشت. هر عکس العملی از جانب او در نظر افراد جلب توجه خواهد کرد مانند چهره ی شاد، عبوس، نگران، گرفته و یا آرام و …. که تیم بر آن تأثیر می گیرد و می تواند احساس شادمانی، نگرانی ، دلهره و یا آرامش خاطر را در گروه به وجود آورد، به خصوص در موقع دشوار و خطرناک که توان روحی و جسمی افراد ممکن است تقلیل یابد، نقش سرپرست بسیار مهم و تعیین کننده خواهد بود. تشویق ها و روحیه دادن ها و آرام کردن گروه در مواقع بحرانی باعث خواهد شد تیم، سلامت و شاداب برنامه را به اتمام رساند.
وظایف سرپرست بعد از اجرای برنامه:
معمولاً وظایف سرپرست با خاتمه برنامه تمام نمی شود، بلکه برخی کارها است که بعد از اجرای برنامه، سرپرست باید بدانها توجه داشته باشد. دادن گزارش برنامه با نقشه و کروکی دقیق و پیگیری کار گزارش نویس برنامه از آن جمله است.
پیگیری موارد مالی و برخی تصمیمات در باب آنها و نیز برخی تدارکات باقی مانده، اطلاع حاصل کردن از اوضاع و سلامت افراد بعد از خاتمه برنامه، پیگیری وسایل فنی و عمومی برنامه و کنترل کردن آنها و بازگرداندنشان به گروه و یا صاحبانشان، در صورت تمایل برگزاری جلسه پیشنهادانتقادات و بحث در مورد برنامه .

 

| اگر علاقه‌مند به یادگیری طراحی مسیر کوهنوردی با استانداردهای حرفه‌ای هستید، این دوره می‌تونه فرصتی عالی برای شما باشه تا به دنیای جدیدی از چالش و ماجراجویی وارد بشید. |

خصوصیات یک سرپرست :

  • برنامه ریزی در هر کاری بخصوص در اداره امور حائز اهمیت خاص است ، سرپرست باید از روشهای بهبود کار مطلع باشد و برای حل مشکلات راه حلهای مطلوب را جستجو کند .
  • سرپرست باید بداند که چگونه کار کند و اصول و چگونگی کار محوله را که برای آن جمع شده اند به نحو مطلوب بداند و اطلاعات جامع در آن زمینه دارا باشد .
  • باید بداند که چگونه می توان افراد را آموزش داد و میزان اطلاعات آنها را بالا برد .
  • همچنین باید قادر باشد افراد را برای پذیرش مسئولیتهای لازم توجیه و انتخاب نماید .
  • او باید بداندکه چگونه صحبت کند ، چطور گوش بدهد ، و چطور بخواند و چگونه نظرات خود را برشته تحریر در آورد و مبادله افکار و عقاید بنماید .
  • او باید بداند چطور حجم کارها را مورد بررسی قرار دهد و دستور کار خود را تنظیم کند.
  • آشنایی با راهبری و سرپرستی در کوهنوردی نیز از ویژگی‌های سرپرست کوهنوردی می باشد که به او این امکان را می‌دهد تا تیم را به‌خوبی هدایت کرده، تصمیم‌های مناسب بگیرد و ایمنی اعضا را حفظ کند.

حال با توجه به آنچه گفته شد می توان خصوصیات یک سرپرست را بطورخلاصه به صورت زیربیان کرد :

  • آشنایی با اصول ابتدایی کوهنوردی و سنگنوردی و یخ و برف و همچنین گذراندن برخی دوره ها از جمله جهت یابی ، هواشناسی ، خطرات کوهستان ، نقشه خوانی ، تغذیه در کوهنوردی ، کمکهای اولیه و . . .
  • کنترل روانی و روحی خود در طول برنامه
  • تجربه شرکت در چندین برنامه کوهنوردی
  • اخلاق نیکو
  • شناخت از خود ( نقاط قوت و ضعف ، جسمی ، روحی و. . . . )
  • انعطاف پذیری :
  • مشورت با افراد و یا برخی از آنها و تصمیم گیری توسط خودش ، اصرار نورزیدن بی مورد بر اجرای کامل برنامه در صورت غیر ممکن بودن و یا خطر ریسک ننمودن
  • در هنگام خطر خونسرد ، قاطع و سریع باشد
  • باید آمادگی تحمل سخترین شرایط را داشته باشد
  • واقع گرایی و تابع احساسات نشدن
  • برخوردار بودن از توانایی روحی و جسمی بالا
  • تا حدودی توان خلاقیت و مدیرو مدبر بودن و قدرت کنترل
  • قابلیت پذیرش انتقاد و یا پیشنهاد ازجانب افراد گروه

در آخر باید این مورد را در نظر بگیریم که همیشه نمی توان یک سرپرست کامل بود و امکان خطا و اشتباه وجود دارد و نباید به خود غره شد و برنامه هایی اجرا کرد و افرادی را با خود برد که از حد توان ما خارج است . باید حد و حدود تواناییهای خود را بدانیم و آن را قبول کنیم و بر طبق آن برنامه ریزی کنیم ، زیرا اگر خدای نکرده اتفاقی در برنامه ای که ما سرپرست آن هستیم بیفتد موجب پشیمانی ها و مسائل جبران ناپذیری خواهد شد ، چه بسا که کوهنوردان خوبی به همین دلایل کوهنوردی را کنارگذاشته اند .

مقاله پیشنهادی :نحوه طرح ریزی برنامه کوهنوردی

منابع :http://kohram.ir

http://bamdadclub.ir

http://www.kziran.com