ورزش ماجراجویی، هیجانی دره نوردی و عبور از تنگه‌ها و دره‌ها، ورزشی جدید در ایران است.دره نوردی شاخه ای جدید و دوست داشتنی از رشته کوهنوردی که چند سالی است در میان کوهنوردان و سنگ نوردان بوجود آمده و طرفداران زیادی را جذب خود کرده این ورزش نیز مانند تمامی رشته‌ها به ابزار وتجهیزات خاص خود نیاز دارد و استفاده از ابزارهای سنگنوردی برای دره نوردی صحیح نمی‌باشد. به همین دلیل لیست لوازم دره نوردی را در ادامه معرفی و کاربرد هر کدام را توضیح می‌دهیم .
لوازم و تجهیزات دره نوردی که استفاده میشود با وسایل سنگنوردی و غارنوردی شباهت زیادی دارند و میزان هزینه‌ای که شما برای تجهیزات دره نوردی پرداخت میکنید به میزان جدیت شما در این ورزش بستگی دارد. اگر خود را محدود به پیمایش‌های تابستانی در دره‌های خشک کنید، می‌توانید با لباسهای قدیمی و یک جفت کفش ارزان‌قیمت ورزشی این کار را انجام دهید.
توجه کنید، زمانی که وارد دره‌های طولانی‌تر و فنی‌تر می‌شوید به همان نسبت هزینه‌های شما به‌صورت محسوس بالاتر می‌رود. در دره‌های طولانی و سخت، عموماً تجهیزات ارزان کارایی نداشته و شما باید برای تجهیز خود هزینه بیشتری کنید. به‌خصوص زمانی که قصد عبور از یک دره آبی را داشته باشید، به گزینه‌های تخصصی مانند وت‌سوت و … نیازمند خواهید بود.
لوازم و تجهیزات موردنیاز دره نوردی از عوامل مهم و اساسی در جهت بهبود کیفیت و نحوه انجام پیمایش است.
لوازم و تجهیزات به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند:
لوازم انفرادی (شخصی)
لوازم گروهی (تیمی)
کلاه ایمنی یا کلاه کاسکت Helmet
مهمترین وسایل ایمنی از لیست لوازم دره نوردی می باشد که امروزه در مدل ها و مارک های متنوع در بازار موجود است.
در این مورد شما به یک کلاه سبک نیاز دارید با تهویه خوب شاید بهترین گزینه برای شما کلاه های پلاستیکی باشد، زیرا آنها بسیار بادوام هستند.این کلاه ها باید به راحتی تنظیم پذیر باشند. کلاه هایی از جنس پلاستیک بسیار متداول بوده و معمولا بسیار تنظیم پذیراند.
[adrotate group=”1″]
– انواع کلاه های ایمنی:
در مجموع تمامی کلاه‌ها یک وظیفه دارند و آن حفاظت از سر ما است. فرق کلاه‌ها در راحتی، وزن و نحوه جذب انرژی وارد شده بر آنها میباشد. کلاه‌ها بر اساس پوشش خارجی به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند؛
- پلاستیک و نایلون
- کربن (پلی کربنیت)
- فایبرگلاس
وظیفه ی تمامی کلاه ها محافظت از سر شماست ولی هر یک از اینها این کار را به روش خاص خود انجام می دهند.
کلاه های فایبرگلاس و کربن انرژی سنگی را که می افتد جذب می کنند در حالی که کلاه های پلاستیکی و نایلونی این انرژی را به سیستم افسار (دهنه) کلاه منتقل می کنند. به همین دلیل کلاه هایی از جنس فایبر گلاس و کربن به سر چسبیده ترند.
فایبرگلاس:
این کلاه ها از یک لایه نازک فایبرگلاس با آستر فوم ساخته شده اند. این کلاه ها پایداری بالایی دارند و راحت اند ولی تهویه آنهامعمولا خیلی خوب نیست. در گذشته کلاه هایی از این جنس معمولا سنگینتر از سایر کلاه ها بودند اما امروزه این طور نیست.
پلاستیک و نایلون:
کلاه های پلاستیکی بسیار متداول هستند . آنها اغلب راحتی و تهویه خوبی دارند . پایداری آنها بستگی کامل به سیستم افسار(دهنه) داخلی کلاه دارد. وزن آنها بسته به طراحیشان بسیار قابل تغییر است.
کربن:
سبکترین و قویترین پوسته از میان سایر پوسته هاست و بیشتر از جنس پلی کربنیت می باشد. مانند کلاه های فایبر گلاس انهاییکه از کربن ساخته شده اند معمولا خیلی نزدیک سر می چسبند و این بدان معنا است که راحتی و پایداری بالایی دارند.
هد بند داخلی کلاه تنظیم پذیر باشد تا کلاه بهتر به سر بچسبد جهت جا دادن هدلامپ، کلاه دارای گیره های داخلی توکار باشد.
سیستم نگهداری ( تسمه های چانه) که کلاه شما را روی سرتان نگه می دارد و به خوبی در جلو و عقب قابل تنظیم باشد.مهم است تا کلاه شما هدلامپی را به طور ایمن در خود نگه دارد . بسیاری از کلاه ها ریسمانی کش سان جهت محکم کردن هدلامپ دارند که در شرایط آب و هوایی گرم خوب است اما در شرایط سرد ریسمان خاصیت کشسانی خود را ازدست می دهند. پس دنبال کلاهی باشید که از قفل های پلاستیکی یا چنگک های فلزی برای این موضوع بهره می جوید.زیرا در دره نوردی با آب و سرما برخورد میکنید.
سیستم بالشتکی اطراف کلاه فشار یکنواختی در تمامی اطراف سر اعمال می کند و با حرکت پوست پیشانی به همان اندازه کلاه می چرخد از چپ به راست و از جلو به عقب.
تنظیم دهانه کلاه:
تسمه های جلو و پشت که شکل Y دارند در زیر و جلوی گوش قرار گیرند.
کلاه نباید هنگامی که بند زیر چانه بسته می شود لق بزند.
سگک تسمه چانه به طور محکم دور گلو باشد . سگک را متصل کنید مطابق دستور العملی که برای کلاه شما آماده شده است
و تسمه را بکشید به طوری که به راحتی دور گلوی شما قرار گیرد. این کار، عملکرد کلاه شما را دراصابت های شدید تضمین می کند.
دقت کنید:
•اگر کلاه به درستی تنظیم نشده باشد ، ممکن است کارکردی نداشته باشد.
•کلاه را سرازیر و در پشت سرتان نگذارید ، کلاه شل نباشد. چرا که ممکن است بیافتد و از طرفی نیز از پیشانی شما مراقبت نمی کند.
ابزار فرود
ابزارهای فرود در لیست لوازم دره نوردی چند ویژگی خاص دارند که آنها را از دیگر ابزار های فرود متمایز میکند اول اینکه که بدون آزاد سازی آن از هارنس خود آن را به طناب متصل نمایند.
دوم چندین شکل اصطکاک داشته باشند تا در شرایط مختلف بتوان اصطکاک آن را کم و یا زیاد کرد و سوم اینکه فرسایش کمتری داشته باشندچون با خیس شدن طناب استهلاک ابزار به شدت زیاد میشود.
در دنیا شرکتهای سازنده ابزار فرود با طراحی های مختلفی ارائه میکنند که در ایران پیرانا از شرکت پتزل بیشترین محبوبیت را دارد که در ذیل به معرفی آن میپردازیم
.jpg)
پیرانا (PIRANA ) برگرفته از نام یک نوع ماهی با همین نام است و از نظر شکل ظاهری نیز به این ماهی شباهت دارد. پیرانا یک نوع ابزار فرود ساخت شرکت پتزل است که بلحاظ ساختاری مبتنی بر طرح کلی هشت فرود است و مشخصاً برای عملیات فرود دربرنامه های “دره نوردی ” طراحی و ساخته شده است. قابلیت تنظیم کردن میزان اصطکاک مورد نیاز حسبِ وضعیت طناب و یا وضعیت فرد دره نورد با حداقل سختی ، سرعت بالا در انداختن طناب به داخل پیرانا و یا خارج کردن طناب از آن ، از ویژگی های این ابزار فرود است. در دره نوردی کلاس C ، پیرانا برای فرود از آبشار ها بهترین عملکرد را دارد زیرا در تاب خوردن و در هم پیچیدگی طناب بیشترین مقاومت را دارد.چنانچه شما عضوی از یک تیم امداد و نجات باشید، برای فرودهای دونفره سریعترین و راحت ترین امکان را برای قفل کردن طناب به شما می دهد.
مشخصات :
– محصول : پتزل فرانسه
– وزن : 90 گرم
– طناب کار : قطر 9 تا 13 میلیمتر ( استاتیک ، نیمه استاتیک ، دینامیک )
قسمتهای مختلف پیرانا :
– BIG Hole ( سوراخ بزرگ )
– Mouth Hook ( دهان ماهی )
– Large Fin ( بالۀ بزرگ )
– Small Fin ( بالۀ کوچک )
– Tain Fin Hook ( قلّاب دُم باله )
طراحی پیرانا بگونه ای است که بسادگی به یک کارابین متصل می شود و بدلیل نوع اتصال آن به کارابین ، امکان افتادن آن از دست، خیلی کم است. و این خاص بودن طراحی بدین مفهوم است که کارابین های خاصی مناسب وصل کردن به پیرانا هستند: کارابین های دهانه باز مانندِ کارابین پیچ گلابی پتزل، کارابین پیچ ویلیام پتزل
متصل کردن کارابین های فوق به سوراخ مخصوص اتصال کارابین در پیرانا ، ابتداء کمی شاید کمی مشکل بنظر برسد اما با اندکی روغنکاری و یا سماجت در جا انداختن آن، بالاخره کارابین در جای خود قرار می گیرد
در فرود با پیرانا، بدلیل وجود باله های کوچک و بزرگ و قلاب آن و نیز دهان ماهی، برای فرود رونده این امکان وجود دارد که میزان اصطکاک مورد نیاز خود ( و در نتیجه سرعت و ترمز فرود را ) تنظیم نماید. تنظیم اصطکاک در پنج وضعیت اصلی که آنها را وضعیت می نامیم بدست می آید که در تصاویر ذیل نشان داده می شود:
.jpg)
.jpg)
وت سوت
سوتها نیز از موارد مهم لیست لوازم دره نوردی میباشد ، سوت ها لباسهای محافظی هستند که در به حداقل رساندن اثر حرارتی که بدن در معرض آن قرار گرفته‌است کمک میکنند علت آن قابلیت هدایت بیشتر آب در حرارت بالا است (حدود ۲۰ بار بیشتر از هوا) به منظور فراهم کردن پوشش حرارتی لازم سوت باید از عبور آب به درون خود تا سر حد امکان جلوگیری کنند. وت سوتها عموماً از نیوپرن با ضخامتهای گوناگون ساخته می‌شوند. که سه میلیمتر و پنج میلیمتر آن در دره کارترد دارد و بهتر است از وت سوت کامل استفاده شود و هرگز از لیست لوازم دره نوردی حذف نشود چون علاوه بر حفظ بهتر گرما این سوتها از جراحات سطحی بدن جلوگیری می‌نمایند.
کیت بقا
یکی دیگر از لوازم مهم از لیست لوازم دره نوردی کیت بقا است که محتویات این کیف معمولا شامل موارد زیر است. تمامی این وسایل را در یک کیف مناسب قرار دهید:
– تجهیزات ارسال پیام کمک ( سوت، آینه )
– تجهیزات مواقع ضروری ( چاقوی چندکاره، کبریت ضد آب، فندک، قطب نما، شمع )
– تجهیزات برپایی سرپناه ( نایلون بزرگ، پتوی نجات )
– غذا و آب ( چای، نمک و شکر بسته بندی شده )
– تجهیزات ضروری پزشکی ( چسب زخم )
– دیگر تجهیزات چند منظوره ( کاغذ و قلم، سنجاق قفلی، گیره کاغذ، نایلون بزرگ، طناب نازک، مقداری مفتول فلزی نازک )
خرید کیف امداد و کمک های اولیه
در شرایط اضطراری
در شرایط اضطراری سه گام اساسی بقا در دره را انجام دهید. در صورتی که هوا سرد نباشد و خیس نباشید، احتمال زنده ماندن شما هم بیشتر است. در این شرایط علاوه بر پوشاک، وسایل کیف بقا و دیگر تجهیزات، توانایی روحی و ارادۀ شما برای زنده ماندن نقش مهمی دارند.
ایجاد یا پیدا کردن یک جانپناه طبیعی یکی از مهم ترین اقدامات است. در شرایط اضطراری باید تا بهتر شدن یا روشن شدن هوا در جانپناه باشید. جانپناه در هوای بالای صفر می تواند یک حفرۀ سنگی، زیر درختان، یک نایلون بزرگ یا پتوی نجات که تمام سطح بدن را پوشش داده باشد، همچنین می توانید با کمک چاقوی تیز، مفتول فلزی، نایلون های بزرگ و نخ و سوزن و شاخه های درختان و … جانپناه مناسبی درست کنید.
بعد از ایجاد جانپناه، سعی کنید بدن خود را گرم و خشک نگه دارید، لباس گرم بپوشید، از کلاه و دستکش استفاده کنید. برف روی لباس و کفش را پاک کنید، با استفاده از کبریت، شمع یا الکل جامد و … آتش روشن کنید. در صورت مصدوم شدن و نیاز به فوریت های پزشکی اگر وسایل کمک های اولیه همراه ندارید، با ابتکار عمل می توانید از لباس های خود به عنوان باند، از چوب های اطراف کوله پشتی یا باتوم برای آتل، و با چوب یا باتوم برانکارد درست کنید.
انرژی خود را در شرایطی که مسیر را گم کرده اید، در هوای نامناسب، زمان تاریکی و زمانی که خسته هستید هدر ندهید! بهترین تصمیم، اقدام درست برای ایجاد جانپناه است!
در شرایط بسیار سرد و نامناسب باید بدن خود را درجا حرکت دهید، نباید بخوابید. تحت هر شرایطی خودتان را گرم و خشک نگه دارید.
کوله دره نوردی
و وسیله مهم دیگر از لیست لوازم دره نوردی ، کوله دره نوردی است یک کوله دره نوردی خوب، کوله ساده ای ست که به سرعت توانایی تخلیه آب را داشته باشد.
کوله پشتی های حجیم و بزرگ (کوله های کوه نوردی)برای عبور از تنگه ها و شکاف های باریک خطرناک بوده و دره نورد را دچار مشکل خواهند کرد.کوله هایی که قابلیت تخلیه آب ندارند، سنگین شده و باعث اتلاف انرژی بیشتری می شوند سادگی، زهکشی مناسب ,قابلیت تخلیه آب , راحتی حمل، حجم مناسب و کارایی خوب، مهمترین عوامل عملکرد یک کوله دره نوردی را تشکیل می دهد.
مواردی که باید هنگام خرید لحاظ شود:
• عرض باریک یا قابل تنظیم.متاسفانه افزودن تسمه های باریک کننده و فشرده ساز می تواند باعث گیر کردن کوله و شخص گردد.
• داشتن تعادل خوب، زمانی که کوله پُر و سنگین است.
• جنس و ساختار با دوام و دوخت و دوز با کیفیت داشته باشد.در واقع، استفاده از مواد اولیه ضد آب در کوله پشتی و یا کفش های دره نوردی به سختی ملاک اصلی تولیدکنندگان قرار می گیرد، زیرا فرض بر این است که بالاخره آب به داخل کوله نفوذ خواهد کرد!
بنابراین کوله های دره نوردی و همچنین کفش های دره نوردی به گونه ای طراحی شده اند که درصورت پر شدن به سرعت آب آنها تخلیه شود.
• مشبک نمودن دیواره های جانبی کوله در طرفین باعث زهکشی و تهویه سریع شده و همین علت باعث خشک شدن سریعترکوله می شود. وجود پرچ ها یا سوراخ های کفی تقویت شده اجازه می دهد تا آب به سرعت تخلیه شود.پرچ ها و سوراخ های بیشتر موجب تخلیه هرچه سریعتر آب داخل کوله می شود. وجود این سوراخ ها درطرفین و پائین کوله باعث می گردد که با مسدود شدن یک قسمت به هر دلیلی، زهکشی و تخلیه ازقسمت های دیگر صورت گیرد.
• دارای تسمه های شانه ای و کمربند لگنی قابل تنظیم و راحت باشد.استفاده از فوم های فشرده در تسمه های کمر و شانه ای که نسبت به پارچه و فوم کوله های عادی آب کمتری به خود جذب می کند الویت دارد.
حجم مناسب
برای بسیاری از برنامه های دره نوردی یک روزه حجم 40تا 30لیتر مناسب است.
برای برنامه هایی که نیاز به شب مانی دارند کوله های 50تا 40لیتری مناسب می باشند.
برخی از کوله ها قابلیت رگلاژ محفظه بالایی کوله (درب کوله)را دارند. این یک امتیاز است که باعث می شود ما به سرعت بتوانیم حدود 23 لیتر به حجم کوله بیافزائیم. متاسفانه وجود محفظه ی قابل رگلاژ به معنی وجود تسمه اضافی یا زیپ یا سگگ های آسیب پذیر است.
کفش دره نوری
مهمترین خاصیت کفشهای دره نوردی چسبندگی کف آن به سنگ و قدرت تخلیه آب از درون کفش و جلوگیری از ورود سنگریزه ها به داخل کفش میباشد.
اما در کشور ایران کفشهای فایو تن طرفداران خاصی دارد .در ذیل به مقایسه چند مدل کفش دره میپردازیم از زبان تیم والمر میپردازیم تا شما دیدگاهی پیدا کنید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
مزایای کفش کنیونیر سار:
1- لاستیک قوی محافظ انگشتان جلوی کفش تا سگک ادامه داشته که محافظت خوبی را فراهم می آورد. ناحیه ای که در کفش های اسپرتکس اولین جایی است که مستهلک می شود.
2- لاستیک کف کفش از ترکیبی از لاستیک های (S1) و (C4) ساخته شده که ماندگاری بالا و اصطکاک خوبی دارند. (مترجم: من تا حالا اسم چنین لاستیک هایی رو نشنیدم و به نظر می رسه کارخونه سازنده خودش این اسامی رو گذاشته تا اسرارش فاش نشه)
3- وجود سوراخ تخلیه آب که دارای توری بوده و اجازه ورود سنگ ریزه وشن را به داخل کفش نمی دهد.
4- قسمت پاشنه و مچ پا از داخل از لایه 3 میلیمتری نئوپرن ساخته شده که هم نرم بوده و هم پا را از سرما محافظت می کند. این لایه از کف تا جلوی کفش ادامه دارد و روی استخوان نازک نی را نیز می پوشاند.
5- چسبندگی خود بر روی لیم استون خشک و خیس و همچنین بر خلاف اسپرتکس که حرکت در گل با آن مشکل است، حرکت با مدل سار در گل بسیار خوب است.
6- در پیاده روی با آن در سربالایی ها تا ابتدای دره کاملا راحت است
7- طی کردن رودخانه و پرش روی سنگ ها با سار کاملا راحت بوده در حالی که با اسپرتکس پرش روی بعضی از سنگ های کوچک دردآور بوده و گاهی پا بین سنگ ها گیر می کند.
8-جنس مواد به کار رفته در کفش استهلاک کفش را پایین می آورد.
معایب کفش سار به قرار زیر اعلام شده است:
1- ورود شن و ماسه به داخل کفش امکان پذیر بوده چرا که بالای کفش کاملا به مچ پا نمی چسبد.
2- عدم انعطاف کفش
3- قیمت بالا (160 دلار در استرالیا)
و در پایان این مدل رو بهتر از مدل کنیونیرینگ 2 معرفی کرده است.
از طرفی کفش (Canyoneer 2 ) شرکت 5.10 هم مزایا و معایب زیر رو داره که در مقاله ای جداگانه آقای تیم والمر به اون پرداخته:
مزایا:
1- آقای والمر معتقده اینکه در مدل کنیونیر 2 لاستیک محافظ تا سگک اول ادامه نداره از مزایای کفشه و انعطاف بیشتری به اون میده. و گویا با تماسی که دوستان آمریکاییشون داشتن این کفش رایج تر از مدل سار بوده.
2- به گفته آقای والمر لایه نئوپرنی که در قسمت مچ قرار داره باعث میشه کمترین شن و سنگ ریزه وارد کفش بشه.( بر خلاف سار که آقای جاشوا هیل از ورود سنگ ریزه شکایت کرده بود)
3- باقی مزایا مانند مدل کنیونیرینگ سار اعلام شده
معایب:
آقای والمر عیبی رو برای این کفش ذکر نکرده بودند.
و در پایان این مدل رو بهتر از مدل کنیونیرینگ سار معرفی کرده.
اما این مقاله که اونو هم آقای والمر نوشته و در مورد کفش های جدید آدیداس به نام هیدرو پرو می باشد.
مزایا:
1- در این کفش لاستیک محافظ نه تنها در سرپنجه قرار دارد بلکه دور تا دور کفش کشیده شده است.
2- کف کفش با توجه به جنس و آرایش و اشکال گوناگون آج کاملا بر روی سطوح لیز و خیس چسبنده است.
3- در این کفش پارچه ضخیم تری نسبت به کفش های فایوتن از لایه نئوپرن دور مچ پا محافظت می کند.
4- لایه قرمز رنگ روی کفش آب زیادی جذب نمی کند و به همین خاطر باعث سنگین شدن کفش نمی شود.
5- جنس کف کفش هم از لاستیک خوبی بوده که علاوه بر آن به خاطر اشکال گوناگون آج چسبندگی فوق العاده ای به کفش داده است و از لحاظ چسبندگی با فایوتن برابری می کند
6- دهانه کفش کاملا باز شده حتی می توانید یک جوراب نئوپرن هم با آن بپوشید. و سپس به وسیله یک چسب به مچ پا محکم می شود تا از ورود سنگ ریزه به داخل کفش جلوگیری کند
7- کفش با بند سفت می شود و روی بند ها برای جلوگیری از سایش آن ها یک لایه ضد سایش قرمز رنگ وجود دارد.
8- در پیاده روی های طولانی پا در کفش کاملا راحت بوده و تخت کفش از داخل برای پا نرم است.
9- سیستم زیپ کفش باعث می شود کفش بهتر در پا بنشیند اما امکان دارد زیپ در محیط دره خراب شود.
10- وزن کم
11- انعطاف پذیر تر از فایوتن می باشد.
معایب:
1-قسمتی از لاستیک نرم جلوی پنجه زودتر از انتظار شروع به فرسایش کرده است.
2- سیستم تخلیه آب مانند فایوتن در این مدل وجود ندارد که مشکل عمده این کفش است.
3- نویسنده فکر می کنه در دره های شنی زیپ و بند کفش به سرعت از بین بره ولی هنوز گواهی برای این موضوع پیدا نکرده
4-جنس بعضی قسمت ها باعث می شود که استهلاک کفش بیشتر از فایوتن باشد.
5- قیمت کفش از فایوتن بیشتر است.
6- مقداری شن و ماسه زیر لایه قرمز رنگ در طول دره نوردی باقی می ماند.
هارنس دره نوردی
مهمترین ویژگی این هارنسها داشتن نشیمنگاهی است که لباس شما را در برابر سنگ و شاخه ها محافظت میکند و در برابر تسمه ها و سگگهای آن در برابر رطوبت و سایش مقاوم است و در بین آنها هارنسهائی که دارای بند کمری پهن باشند بسیار راحت ترند و از محبوبیت خاصی بر خوردارند.پس هارنس را همیشه در لیست لوازم دره نوردی خود داشته باشید
دری بگ
دری بگ ها کیف هائی هستند که از نفوذ آب در وسایل و پوشاک دره نوردان جلوگیری میکنند و در حجمهای متنوعی وجود دارند معمولا برای دره حجم 30 تا 40 لیتر استفاده میگردد .
مهمترین نکته در استفاده از آنها تخلیه کامل هوای داخل آن است و درب آن قبل از قفل شدن باید حداقل سه عدد تا بخورد.
هدلامپ
شما در یک دره بر ای شب مانی نیاز به هد لامپ دارید ولی این نکته را در نظر داشته باشید که علاوه بر این ممکن است به هر دلیلی در هنگام پیمایش به شب برخورد کنید پس مهترین نکته برای هد لامپ درلیست لوازم دره نوردی ضد آب بودن آن است .
منابع:http://beyamooz.com
