کوهنوردی یکی از ورزش‌های چالش‌برانگیز و مهیج است که نیاز به مهارت‌های مختلف دارد. یکی از مهم‌ترین این مهارت‌ها، یادگیری نحوه بستن گره‌ کوهنوردی است. گره‌  کوهنوردی نقش حیاتی در ایمنی کوهنوردان دارد. این گره‌ها برای اتصال طناب‌ها، ابزارها و دیگر تجهیزات استفاده می‌شوند.

افرادی که به کوهنوردی علاقه دارند یا به صورت حرفه ای به این ورزش می پردازند، باید انواع گره کوهنوردی را بدانند. اینکه چطور در هر شرایطی که هستند، بتوانند گره ها را به خوبی بر روی طناب بزنند.

اگر شما هم به عنوان یک مبتدی علاقه مند به شروع ورزش کوهنوردی یا صخره نوردی هستید یا به هر دلیلی یادگیری انواع گره کوهنوردی را الزامی می دانید، در این مقاله، به انواع گره‌های کوهنوردی، کاربردها و نحوه بستن آن‌ها می‌پردازیم.

گره ها در کوهنوردی به ویژه کوهنوردی حرفه ای بسیار مهم بوده و شاید بتوان گفت در سلامت و زنده ماندن ورزشکاران و کوهنوردان بسیار مهم هستند. معمولا گره زدن طناب ها در فعالیت های تخصصی کوهنوردی مانند صخره نوردی و سنگ نوردی بسیار حیاتی تر نیز می شود. در غار نوردی و دره نوردی نیز گره ها بسیار کاربردی هستند.

| اگر می‌خواهید کوهنوردی را به‌صورت اصولی و ایمن شروع کنید، این پکیج آموزشی شروع کوهنوردی مبتدی می‌تواند راهنمای مناسبی برای شما باشد. | 

تعریف گره‌های کوهنوردی 

گره‌ کوهنوردی به گره‌هایی گفته می‌شود که به‌طور تخصصی برای استفاده در فعالیت‌های مرتبط با کوه، صخره‌نوردی، دره‌نوردی و امداد و نجات طراحی شده‌اند. این گره‌ها برای اتصال طناب‌ها به یکدیگر، اتصال طناب به ابزارها، ایجاد حلقه‌های ثابت یا متحرک و حتی در مواقع اضطراری برای ایجاد سیستم‌های حمایت و فرود به کار می‌روند.

یکی از ویژگی‌های مهم گره‌های کوهنوردی، سادگی، ایمنی و قابلیت اطمینان بالا است. یک گره خوب باید به‌راحتی بسته شود، در برابر فشار و بار مقاوم باشد و در صورت نیاز به‌سادگی باز شود. یادگیری و استفاده درست از گره‌های پایه در کوهنوردی، نقش حیاتی در افزایش ایمنی و کاهش خطرات احتمالی دارد. در ادامه با انواع مهم گره‌ کوهنوردی و کاربردهای آن‌ها آشنا می‌شویم.

ویژگی های گره کوهنوردی خوب چیست ؟

یک گره کوهنوردی ایده‌آل باید چند ویژگی کلیدی داشته باشد تا در شرایط مختلف قابل اطمینان باشد. چنین گرهی باید محکم و ایمن باشد و در اثر فشار یا وزن باز نشود. در عین حال، باید به‌راحتی بسته و باز شود، حتی پس از تحمل بار سنگین. گره مناسب نباید به طناب آسیب بزند؛ یعنی از خم‌شدگی‌های شدید یا وارد کردن فشار بیش‌ازحد به بافت طناب جلوگیری کند. علاوه بر این، اندازه‌ای جمع‌وجور و ظاهری مرتب داشته باشد تا در شکاف‌ها یا ابزارهای فنی گیر نکند. در نهایت، یک گره کوهنوردی خوب باید قابل تشخیص و بررسی باشد تا در بازرسی‌های ایمنی به‌راحتی ارزیابی شود.

انواع گره‌های کوهنوردی به همراه آموزش

گره‌ کوهنوردی انواع مختلفی دارند که هرکدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند. در اینجا، به برخی از مهم‌ترین گره‌های کوهنوردی اشاره می‌کنیم:

• گرده سردست
• گره کوهنوردی هشت 
• گره دوگانه هست
• گره بولین
• گره دوسر طناب
• گره جعبه 
• گره کمربند
• گره کوهنوردی خرگوشی 
• گره راپل
• گره چینی

گره سر دست (Overhand Knot)

گره سر دست یکی از ابتدایی‌ترین گره‌های کوهنوردی است که معمولاً برای ایجاد یک حلقه ساده یا جلوگیری از سر خوردن طناب استفاده می‌شود. این گره کوهنوردی کاربرد محدودی دارد و معمولاً برای اتصال موقت یا به عنوان بخشی از گره‌های ترکیبی به کار می‌رود. به دلیل سادگی، اغلب در آموزش‌های پایه‌ای گره‌زنی استفاده می‌شود.

کاربرد:

• اتصال سر طناب به یک نقطه

• جلوگیری از باز شدن انتهای طناب

• پایه‌ای برای گره‌های ترکیبی مثل گره دو سر طناب (Double Overhand)

آموزش زدن گره سر دست:

1. طناب را در دست بگیرید و یک بخش از آن را کمی آزاد بگذارید.

2. سر آزاد طناب را روی خودش تا بزنید تا یک حلقه تشکیل شود.

3. سر آزاد را از داخل حلقه عبور دهید، مثل وقتی که یک گره معمولی ساده می‌زنید.

4. دو سر طناب را بکشید تا گره سفت شود.

| مقاله “چگونه کوهنوردی را شروع کنیم” به شما قدم‌های اولیه برای آغاز این ورزش جذاب و مفید را نشان می‌دهد؛ حتماً آن را مطالعه کنید! |

گره کوهنوردی : گره هشت (Figure of Eight Knot)

گره هشت یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین گره‌ها در کوهنوردی، صخره‌نوردی و فعالیت‌های فنی است. این گره معمولاً برای اتصال طناب به هارنس (کمربند ایمنی) به کار می‌رود و به دلیل ساختار محکم و پایدارش، در میان کوهنوردان از محبوبیت بالایی برخوردار است.

گره هشت به خوبی نیروی کشش را توزیع می‌کند و در برابر فشار بالا، از باز شدن یا آسیب دیدن طناب جلوگیری می‌کند. همچنین به‌راحتی قابل بررسی بصری است، یعنی به‌سرعت می‌توان فهمید که درست بسته شده یا نه.

کاربرد:

• اتصال طناب به هارنس (به‌صورت تعبیه شده یا دنبال‌دار)

• ایجاد حلقه‌ای ایمن برای حمایت یا فرود

• پایه‌ای برای گره‌های دیگر مثل گره هشت دنبال‌دار (Re-threaded Figure Eight)

روش گره زدن گره هشت (مدل پایه):

1. طناب را در دست بگیرید و حدود ۵۰ سانتی‌متر از آن را آزاد بگذارید.

2. طناب را به شکل یک حلقه درآورید.

3. سر آزاد طناب را دور حلقه بپیچید و از داخل آن عبور دهید تا شکلی شبیه عدد ۸ انگلیسی ایجاد شود.

4. هر دو سر طناب را بکشید تا این گره کوهنوردی محکم شود.

گره کوهنوردی دوگانه هشت (Double Figure of Eight Knot)

گره دوگانه هشت نسخه‌ی تقویت‌شده و مقاوم‌تری از گره هشت استاندارد است که برای شرایطی با بار بیشتر یا نیاز به ایمنی بالاتر به کار می‌رود. این گره کوهنوردی برای ایجاد دو حلقه‌ی ایمن و متقارن از یک طناب استفاده می‌شود و معمولاً در حمایت چند نقطه‌ای، امداد و نجات، یا کار با دو طناب کاربرد دارد.

این گره نه‌تنها فشار را به‌طور مساوی بین دو حلقه تقسیم می‌کند، بلکه در برابر باز شدن ناخواسته هم بسیار مقاوم است و ساختار آن امکان بازرسی چشمی ساده‌ای دارد.

کاربرد:

• ایجاد دو حلقه ایمن از یک طناب

• ساخت سیستم‌های حمایت چندنقطه‌ای

• مناسب برای شرایط فنی یا امداد و نجات

آموزش گره زدن گره دوگانه هشت:

1. طناب را دولا کنید تا دو رشته‌ی مساوی داشته باشید.

2. با طناب دولا، همان مراحلی که برای گره هشت معمولی انجام می‌دادید را تکرار کنید:

   • یک حلقه درست کنید.

   • سر دولا را از پشت حلقه بپیچانید و از درون حلقه عبور دهید.

3. در پایان، یک گره به شکل عدد ۸ خواهید داشت که دو حلقه متقارن ایجاد کرده است.

4. با کشیدن هر چهار سر طناب (دو ورودی، دو خروجی)، گره را محکم کنید.

✅ نکته: قبل از استفاده، اطمینان حاصل کنید که هر دو حلقه به‌اندازه‌ی کافی بزرگ و متقارن باشند و طناب‌ها خوب سفت شده باشند.

گره بولین (Bowline)

گره بولین یکی از گره‌های قدیمی، ساده و پرکاربرد در کوهنوردی و کار در ارتفاع است. این گره کوهنوردی بیشتر برای ایجاد یک حلقه‌ی ثابت در انتهای طناب به کار می‌رود. حلقه‌ای که در گره بولین ایجاد می‌شود تحت فشار تغییر شکل نمی‌دهد و به‌راحتی هم باز می‌شود—even بعد از تحمل وزن زیاد.

در کارگاه‌های کوهنوردی یا عملیات کار در ارتفاع، از گره بولین برای اتصال طناب به نقاط ثابت یا کارگاه‌ها استفاده می‌شود. همچنین در برخی صعودهای سبک یا مواقع اضطراری، برای حمایت دور سینه هم کاربرد دارد.

کاربرد:

• اتصال طناب به کارگاه یا نقاط ثابت

• ایجاد حلقه‌ی ایمن در انتهای طناب

• حمایت دور سینه در صعودهای ساده یا اضطراری

نحوه گره زدن گره بولین:

1. طناب را در دست بگیرید و در نزدیکی انتهای آن یک حلقه بسازید (حلقه‌ی اولیه باید طوری باشد که سر آزاد طناب از روی بخش اصلی عبور کند).

2. سر آزاد طناب را از پایین به داخل حلقه وارد کنید.

3. سپس آن را دور بخش اصلی طناب ببرید (از پشت طناب عبور دهید).

4. در نهایت، سر طناب را دوباره از داخل حلقه به سمت بیرون بیاورید.

5. گره را با کشیدن هر دو قسمت محکم کنید.

✅ نکته: برای اطمینان بیشتر از باز نشدن این گره کوهنوردی ، می‌توان یک گره پشتیبان (Backup Knot) پشت گره بولین زد.

گره کوهنوردی : گره دوسر طناب (Double Rope Knot)

گره دوسر طناب یکی از گره‌های ضروری در کوهنوردی برای اتصال دو طناب به یکدیگر است. این گره زمانی کاربرد دارد که نیاز دارید از دو طناب برای عبور از مسیرهای طولانی‌تر یا فرود در چند مرحله استفاده کنید. معمولاً در فرود با طناب دوبل یا هنگام عبور از مسیرهایی با طول بیشتر از طول یک طناب، به کمک این گره می‌توان طناب‌ها را به هم متصل کرد.

این گره کوهنوردی باید محکم، ایمن و در عین حال تا حدی قابل باز شدن باشد؛ چرا که در پایان مسیر باید بتوانید طناب‌ها را بدون آسیب جدا کنید.

کاربرد:

• اتصال دو طناب کوهنوردی برای فرود یا صعود طولانی

• استفاده در طناب دوبل هنگام رپِل (فرود)

• اتصال طناب‌ها با قطر نزدیک به هم

آموزش گره زدن گره دوسر طناب (نوع رایج: گره دو ماهی‌گیر – Double Fisherman’s Knot):

1. دو طناب را به موازات هم قرار دهید، به‌طوری‌که حدود ۳۰ سانتی‌متر از هر طناب روی دیگری قرار بگیرد.

2. با طناب اول، دور طناب دوم دو حلقه پی‌در‌پی بزنید (مثل دو حلقه ساده که پشت سر هم دور طناب مقابل بسته می‌شود)، سپس سر طناب را از داخل حلقه‌ها عبور دهید تا یک گره ساده بسته شود.

3. همین کار را با طناب دوم برای طناب اول انجام دهید.

4. در پایان، دو گره باید به سمت هم کشیده شوند تا به‌هم قفل شوند و اتصال محکمی ایجاد شود.

✅ نکته: همیشه پس از بستن گره، با کشیدن طناب‌ها از طرفین، از سفت بودن و صحت گره مطمئن شوید. در صورت لزوم، از گره‌های پشتیبان هم استفاده کنید.

گره کوهنوردی دو سر طناب (دو لا)

گره کوهنوردی دو سر طناب دولا برای مواقعی استفاده می‌شود که نیاز است دو طناب با قطر متفاوت اما نزدیک به هم را به یکدیگر متصل کنیم. این گره وقتی کاربرد دارد که اختلاف قطر بین طناب‌ها حداکثر یک شماره باشد (مثلاً طناب ۹.۸ با ۱۰.۸ میلی‌متر). در چنین شرایطی، گره‌های خاصی مانند گره دو ماهی‌گیر یا گره تخت با قفل اضافه می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند.

استفاده صحیح از این گره در موقعیت‌هایی مثل فرود دوبل، عبور از مسیرهای بلند یا نجات اهمیت زیادی دارد، چون اتصال ناایمن بین طناب‌های غیرهم‌قطر می‌تواند خطرناک باشد.

کاربرد:

• اتصال دو طناب غیر هم‌قطر برای فرود یا صعود

• استفاده در کوه‌پیمایی یا غارنوردی هنگام نیاز به افزایش طول طناب

• مناسب برای مواقعی که یکی از طناب‌ها طناب یدکی یا کمک است

طریقه گره زدن (مثال: گره دو ماهی‌گیر برای طناب‌های متفاوت):

1. طناب‌ها را به‌صورت موازی کنار هم قرار دهید.

2. با هر طناب، به دور طناب دیگر دو حلقه بزنید (مشابه گره ماهی‌گیر)، سپس سر طناب را از داخل حلقه‌ها عبور دهید.

3. هر دو گره را به سمت هم بکشید تا در هم قفل شوند.

4. اطمینان حاصل کنید که گره کوهنوردی محکم، مرتب و بدون پیچ‌خوردگی بسته شده باشد.

✅ هشدار: اگر اختلاف قطر بین طناب‌ها زیاد باشد، این گره توصیه نمی‌شود. در این‌ صورت باید از روش‌های جایگزین مثل گره‌های خاص تک‌جهته یا اتصال با تجهیزات استفاده کرد.

گره جعبه (Clove Hitch Knot)

گره جعبه یکی از گره‌های پایه‌ای و پرکاربرد در کوهنوردی و کار در ارتفاع است که برای اتصال سریع طناب به اجسام ثابت مثل میخ، کارابین، یا ستون استفاده می‌شود. این گره کوهنوردی به خاطر سادگی و سرعت اجرا، در بسیاری از شرایط اضطراری یا موقت کاربرد دارد. با این حال، باید توجه داشت که در شرایط فشار زیاد یا کشش متناوب ممکن است شل شود، بنابراین برای استفاده‌های دائمی توصیه نمی‌شود مگر با ایمنی بیشتر (مثلاً گره پشتیبان).

کاربرد:

• اتصال موقت طناب به کارابین یا میخ

• استفاده در ساخت کارگاه‌های سریع یا تنظیم موقعیت کارگاه

• مناسب برای شرایطی که نیاز به باز و بسته کردن سریع گره دارید

آموزش گره زدن گره جعبه (روی کارابین):

1. طناب را یک بار دور میخ یا کارابین بپیچید.

2. مجدداً طناب را دور همان محل بپیچید، اما این بار از بالا عبور دهید تا یک ضربدر (X) شکل بگیرد.

3. سر آزاد طناب را از زیر حلقه‌ی دوم عبور دهید و به داخل کارابین وارد کنید.

4. گره را با کشیدن دو سر محکم کنید.

✅ نکته: گره کوهنوردی جعبه اگر با کشش یکنواخت در یک جهت همراه باشد، عملکرد خوبی دارد. برای افزایش ایمنی، می‌توان در انتها یک گره ساده پشتیبان نیز اضافه کرد.

گره کوهنوردی : گره کمربند (Prusik Knot)

گره کمربند (Prusik) یکی از گره‌های مهم و حیاتی در کوهنوردی است که برای صعود یا فرود از طناب و ایجاد نقاط حمایت در مسیرهای کوهنوردی استفاده می‌شود. این گره به دلیل ویژگی خاص خود، قادر است که در مواقع فشار یا کشش، طناب را به‌طور ایمن مهار کند و از پایین رفتن یا لغزش جلوگیری نماید. گره کمربند معمولاً با استفاده از یک طناب نازک‌تر نسبت به طناب اصلی ساخته می‌شود.

کاربرد:

• استفاده برای صعود به طناب (در مواقعی که نیاز به عبور از یک طناب ثابت دارید)

• ایجاد نقاط حمایت برای جلوگیری از لغزش یا سقوط

• در عملیات نجات یا فرود اضطراری

نحوه گره زدن گره کمربند:

1. یک طناب نازک‌تر (معمولاً با طول حدود ۱ متر) را از دو طرف به دور طناب اصلی بپیچید.

2. سر طناب نازک را ۳ تا ۵ بار به دور طناب اصلی بچرخانید.

3. سر آزاد طناب را از داخل حلقه‌های ایجاد شده عبور دهید تا گره‌ای به‌وجود آید.

4. گره را محکم کنید تا مطمئن شوید که گره محکم به طناب اصلی بسته شده و آماده استفاده است.

✅ نکته: گره کمربند معمولاً در هنگام فرود، صعود یا مواقع اضطراری که نیاز به نقاط ثابت و ایمن برای توقف یا حمایت است، بسیار کاربردی است. برای استفاده موثر از این گره کوهنوردی، اطمینان حاصل کنید که طناب نازک به درستی و محکم دور طناب اصلی پیچیده شده باشد.

گره کوهنوردی خرگوشی (Rabbit Knot)

گره خرگوشی (Rabbit Knot) یکی از گره‌های ساده و پرکاربرد در کوهنوردی است که برای اتصال موقت طناب‌ها به یکدیگر استفاده می‌شود. این گره زمانی مفید است که نیاز به اتصال سریع و آسان طناب‌ها دارید، به‌ویژه در شرایطی که زمان محدود است یا در مواقع اضطراری. گره خرگوشی به دلیل سادگی در بستن و باز کردن، انتخاب مناسبی برای مواردی است که نیاز به یک گره موقت و قابل اطمینان وجود دارد.

کاربرد:

• اتصال موقت طناب‌ها در مواقع اضطراری

• استفاده در شرایطی که اتصال سریع نیاز است

• مفید برای گره‌های ساده که به‌راحتی باز و بسته می‌شوند

نحوه گره زدن گره خرگوشی:

1. طناب‌ها را به‌صورت موازی کنار هم قرار دهید.

2. سر یک طناب را به شکل یک حلقه (مانند گوش خرگوش) از روی طناب دیگر عبور دهید.

3. سپس سر طناب را از زیر طناب دوم عبور داده و از داخل حلقه‌ای که درست کرده‌اید، به سمت بیرون کشیده شود.

4. گره را محکم کنید تا اتصال ایمنی به‌وجود آید.

✅ نکته: اگرچه این گره برای اتصالات موقت مناسب است، اما در فشارهای بالا یا کشش مداوم ممکن است شل شود. بنابراین برای استفاده‌های دائم یا در شرایط فشار، بهتر است از گره‌های محکم‌تر و ایمن‌تر استفاده کنید.

گره راپل (Rapel Knot)

گره راپل یکی از گره‌های مهم در کوهنوردی برای مواقعی است که نیاز به فرود ایمن از ارتفاع دارید. این گره کوهنوردی به‌ویژه زمانی کاربرد دارد که دو طناب را به هم متصل می‌کنید تا طول بیشتری برای فرود در اختیار داشته باشید. گره راپل به‌خاطر سادگی، قابلیت اطمینان و امکان بازیابی آسان طناب پس از فرود، یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها در بین کوهنوردان است.

 کاربرد گره راپل:

• اتصال دو طناب هنگام فرود از دیواره یا صخره

• مناسب برای مسیرهای طولانی با نیاز به طناب بیشتر

• امکان بازیابی طناب از پایین بعد از اتمام فرود

 نحوه گره زدن راپل:

1. دو سر طناب را کنار هم قرار دهید.

2. با استفاده از دو سر، یک گره سر دست ساده بزنید.

3. سرهای آزاد طناب را از داخل حلقه عبور دهید.

4. گره را کاملاً سفت کرده و حدود ۳۰ سانتی‌متر سر آزاد باقی بگذارید.

5. قبل از استفاده، حتماً استحکام گره را بررسی کنید.

گره کوهنوردی:  گره چینی (Munter Hitch Knot)

گره چینی یکی از گره‌های کاربردی برای کنترل طناب در هنگام حمایت یا فرود است. این گره، با استفاده از کارابین HMS، امکان ایجاد اصطکاک لازم برای کاهش سرعت طناب را فراهم می‌کند. زمانی که ابزار حمایت مانند ATC در دسترس نیست، گره چینی می‌تواند جایگزین مناسبی باشد.

 کاربرد گره چینی:

• کنترل سرعت طناب در حین فرود یا حمایت

• جایگزین ابزار حمایت در شرایط اضطراری

• قابل استفاده در حمایت از نفر دوم یا در صعودهای کلاسیک

نحوه گره زدن این گره کوهنوردی:

1. طناب را یک‌بار از داخل کارابین HMS رد کنید تا حلقه‌ای ایجاد شود.

2. حلقه ایجادشده را پیچانده و دوباره از داخل کارابین عبور دهید.

3. طناب را بکشید تا شکل گره کامل شود.

4. مطمئن شوید که طناب به‌درستی درون کارابین قرار دارد و اصطکاک کافی ایجاد می‌شود.

 گره زنجیری (Chain Knot)

گره زنجیری برای نظم‌دهی به طناب و جلوگیری از گره خوردن آن استفاده می‌شود. این گره کوهنوردی بیشتر در پایان فعالیت یا برای حمل آسان طناب در کوله‌پشتی یا کنار تجهیزات کاربرد دارد. گره زنجیری همچنین مانع از درهم‌ریختگی طناب هنگام باز کردن و استفاده مجدد می‌شود.

 کاربرد گره زنجیری:

• جمع‌آوری مرتب طناب برای حمل آسان

• جلوگیری از درهم‌ریختگی یا گره خوردن طناب

• مناسب برای نگهداری طناب در انبار یا کوله

 نحوه گره زدن گره کوهنوردی زنجیر:

1. از ابتدای طناب یک حلقه کوچک درست کنید.

2. یک حلقه جدید از داخل حلقه قبلی عبور دهید.

3. این کار را تکرار کنید تا کل طناب به صورت زنجیری دربیاید.

4. در پایان، انتهای طناب را از آخرین حلقه عبور داده و آن را قفل کنید.

گره کوهنوردی : گره حلال (Figure Eight Knot)

گره حلال یکی از ساده‌ترین و در عین حال ایمن‌ترین گره‌های کوهنوردی است که در انتهای طناب زده می‌شود. این گره یک حلقه‌ی پایدار ایجاد می‌کند و به‌خوبی در برابر فشار مقاومت دارد. گره حلال به‌دلیل ساختار واضح و شناسایی آسان، بسیار قابل اطمینان و مناسب برای فعالیت‌های مرتبط با ایمنی بالا است.

 کاربرد گره حلال:

• ایجاد حلقه ایمن در انتهای طناب

• استفاده در صعود یا فرود

• قابل استفاده برای بستن طناب به هارنس یا نقاط حمایت

 نحوه گره زدن:

1. طناب را گرفته و یک حلقه ساده ایجاد کنید.

2. سر آزاد طناب را از زیر طناب اصلی عبور داده و از داخل حلقه برگردانید.

3. گره را سفت کنید تا شکل عدد ۸ به‌وضوح مشخص شود.

4. در صورت نیاز، این گره کوهنوردی را با عبور دوباره طناب (دو لا) تقویت کنید.

 گره نیمه دوتایی (Half Double Knot)

گره نیمه دوتایی از ترکیب دو گره نیمه (نیم‌گره) تشکیل می‌شود و ساختار ساده‌ای دارد. این گره کوهنوردی بیشتر در شرایطی استفاده می‌شود که نیاز به اتصال موقتی یا بستن وسایل سبک دارید. در کوهنوردی کاربرد آن محدود است، اما در کمپینگ، بسته‌بندی یا حمل ابزار می‌تواند مفید باشد.

 کاربرد گره نیمه دوتایی:

• اتصال دو طناب یا بند سبک

• بستن تجهیزات جانبی یا ابزار

• مناسب برای فعالیت‌های عمومی در فضای باز

 نحوه زدن گره کوهنوردی نیمه دوتایی:

1. یک نیم‌گره ساده با دو سر طناب بزنید.

2. همان عمل را دوباره تکرار کنید تا گره دوم روی گره اول قرار بگیرد.

3. دو گره را به سمت هم بکشید تا کاملاً سفت شوند.

4. از سفت بودن گره و نداشتن لقی مطمئن شوید.

گره کوهنوردی : گره صعود (Prusik Knot)

گره Prusik یکی از گره‌های اساسی در کوهنوردی فنی است که برای بالا رفتن از طناب ثابت یا ایجاد نقطه حمایت اضطراری استفاده می‌شود. این گره با استفاده از یک طنابچه نازک‌تر دور طناب اصلی بسته می‌شود و در صورت فشار، قفل شده و در حالت آزاد، به‌راحتی قابل حرکت است.

 کاربرد گره صعود:

• صعود روی طناب ثابت در مواقع اضطراری

• استفاده به‌عنوان پشتیبان در فرود

• ایجاد سیستم حمایت کمکی یا خود حمایت

 نحوه گره زدن این گره کوهنوردی :

1. یک طنابچه کوتاه (Prusik cord) تهیه کنید.

2. آن را به صورت حلقه درآورید و دو سر آن را به هم گره بزنید.

3. حلقه را دور طناب اصلی قرار دهید و آن را دو تا سه بار از داخل خودش عبور دهید (بسته به ضخامت طناب‌ها).

4. هر دور را مرتب کنید و گره را سفت کنید تا هنگام کشش قفل شود.

 گره ثابت (Fixed Knot)

گره ثابت گره‌ای است که پس از بسته شدن، شکل و اندازه‌ی آن تغییر نمی‌کند و تحت فشار نیز باز نمی‌شود. این نوع گره کوهنوردی برای ایجاد نقاط ثابت روی طناب یا بستن دائمی ابزار به طناب استفاده می‌شود. در کوهنوردی یا حتی ساخت کارگاه‌های ثابت، این گره نقش مهمی دارد.

 کاربرد گره ثابت:

• ایجاد نقطه اتصال پایدار

• اتصال دائم ابزار یا تجهیزات

• بستن طناب در محل‌هایی که نیاز به اطمینان بالا وجود دارد

 نحوه گره زدن گره ثابت :

1. طناب را به دور جسم یا ابزار مورد نظر بپیچید.

2. یک حلقه ایجاد کنید و سر آزاد طناب را از زیر حلقه عبور دهید.

3. مجدداً سر طناب را از داخل حلقه اصلی رد کنید.

4. گره را سفت کرده و مطمئن شوید که شکل آن حفظ شده و تغییر نمی‌کند.

آموزش گره‌های کوهنوردی

در دنیای کوهنوردی، مهارت در بستن گره‌ها یکی از اساسی‌ترین و حیاتی‌ترین بخش‌های آموزش به شمار می‌رود. گره‌ها، عنصر پیوند بین کوهنورد، طناب و ابزارهای ایمنی هستند؛ هر گره کوهنوردی می‌تواند مرز باریکی باشد میان امنیت و خطر.

یادگیری صحیح گره‌های کوهنوردی نه‌تنها ایمنی فرد را در هنگام صعود، فرود و عبور از مسیرهای سخت تضمین می‌کند، بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس در شرایط بحرانی نیز می‌شود. از اتصال طناب به هارنس گرفته تا ایجاد نقاط حمایت یا نجات یک همنورد در شرایط اضطراری، گره‌ها نقشی تعیین‌کننده دارند.

عدم آشنایی با گره‌ها یا استفاده نادرست از آن‌ها می‌تواند منجر به حوادثی جبران‌ناپذیر شود. به همین دلیل، هر کوهنورد—از مبتدی تا حرفه‌ای—باید دانش کافی و تمرین مستمر در بستن گره‌های مختلف را داشته باشد.

گره‌هایی مثل گره کوهنوردی هشت، بولین، پرُسیک یا راپل هر کدام کاربرد خاص خود را دارند و استفاده از گره مناسب در زمان مناسب، کلید ایمنی در طبیعت است. این مهارت ساده در ظاهر، پایه‌ای‌ترین ابزار نجات در کوهنوردی به حساب می‌آید.

کاربردهای گره‌ کوهنوردی

گره‌های کوهنوردی در مواقع مختلف کاربرد دارند. در اینجا برخی از کاربردهای مهم آن‌ها آورده شده است:

اتصال طناب به هارنس: گره‌هایی مانند گره هشت و گره بابل برای اتصال طناب به هارنس استفاده می‌شوند و از ایمنی کوهنورد در برابر سقوط جلوگیری می‌کنند.

اتصال ابزارهای کوهنوردی: گره‌ کوهنوردی به‌طور گسترده برای اتصال ابزارهای مختلف کوهنوردی به طناب‌ها یا به یکدیگر استفاده می‌شوند.

ایجاد حلقه‌های ایمنی: گره‌هایی مانند گره بابل به‌طور خاص برای ایجاد حلقه‌های ایمنی در انتهای طناب طراحی شده‌اند که در صورت نیاز به اتصال به نقاط ثابت یا فرود از آن‌ها استفاده می‌شود.

صعود و فرود از طناب: گره‌هایی مانند گره کمربند در صعود و فرود از طناب بسیار کاربردی هستند. این گره‌ها به کوهنوردان کمک می‌کنند که در طول مسیر به‌راحتی حرکت کنند.

ایجاد نقاط حمایتی در مسیر: گره کوهنوردی جعبه معمولاً برای اتصال طناب به میخ‌ها یا تبرهای کوهنوردی در مسیرهای سنگی و خطرناک استفاده می‌شود.

نکاتی کاربردی گره طناب کوهنوردی

1.گره کوهنوردی را مرتب کنید به این معنا که شل بودن گره را برطرف کینید و آن را بصورت خوش فرم نظم دهید و دقت کنید که رشته طناب در گره ، چرخش اضافی یا مسیر اشتباه نداشته باشد وگره شل نباشد.

2. بعد از مرتب کردن گره کوهنوردی دقت کنید که سر اضافه طناب حدودا به اندازه پهنای یک دست باشد

3 .بعضی از گره ها نیازمند گره ضامن هستند و بعضی نیازمند نمی باشند . دستورالعمل گره ها را با دقت مطالعه کنید . گره خانواده بولین حتما یک سر اضافه طناب باید داشته باشند که این سر اضافه یا باید با گره ضامن مهار شود یا به قسمتی بسته شود و کنترل گردد.

4. قبل از شروع کار، تمام گره ها چک شوند و اگرحتی یک گره مشكل داشت ، کار باید متوقف گردد تا مشكل بر طرف گردد.

5. تجربه نشان می دهد که تمامی گره ها قدرت تحمل طناب را وقتی در معرض شوك قرار می گیرند 5 %کاهش می دهند.

نکاتی برای مهارت بیشتر در گره‌زنی کوهنوردی

برای اینکه در گره‌زنی به سطح بالاتری برسید، بهتر است نکاتی فراتر از اصول اولیه را در نظر بگیرید.

• تمرین در موقعیت‌های واقعی: برای آمادگی بهتر، گره‌ها را در شرایطی مانند سرما، رطوبت، یا نور کم تمرین کنید تا در شرایط اضطراری غافلگیر نشوید.
• طناب مناسب را بشناسید: برای صعود، از طناب‌های دینامیک و برای فرود یا برپایی کارگاه، از طناب‌های استاتیک استفاده کنید. بررسی استانداردهایی مثل UIAA یا CE را فراموش نکنید.
• حفظ و نگهداری طناب: از تماس طناب با لبه‌های تیز، حرارت بالا یا مواد خورنده جلوگیری کنید تا عمر و ایمنی آن حفظ شود.
• بازرسی قبل و حین استفاده: هم طناب و هم گره‌ها باید پیش از استفاده و در طول فعالیت بررسی شوند تا اطمینان حاصل شود که آسیب‌ندیده و به‌درستی بسته شده‌اند.
• استفاده ترکیبی از گره‌ها: برخی گره‌ها، مانند گره هشت تعقیب، زمانی که با یک گره استپر همراه شوند، ایمنی بیشتری ایجاد می‌کنند؛ یادگیری این ترکیب‌ها ارزشمند است.
• یادگیری با راهنمای حرفه‌ای: شرکت در دوره‌های آموزشی یا کارگاه‌های تخصصی با مربیان باتجربه می‌تواند سطح مهارت شما را به‌طور قابل‌توجهی بالا ببرد.
• تجهیزات ایمن و مناسب: در گره‌هایی که حساسیت بیشتری دارند، بهتر است از کارابین‌های قفل‌دار (مثل پیچ‌دار یا خودقفل‌شونده) استفاده شود تا ضریب ایمنی افزایش یابد.

برای آشنایی با انواع گره‌های کاربردی در کوهنوردی، فایل گره های کوهنوردی pdf را از اینجا دریافت کنید.

جمع بندی

گره‌ کوهنوردی ابزارهایی ضروری برای ایمنی و عملکرد بهینه در کوهنوردی هستند. با یادگیری نحوه بستن گره‌ها و آشنایی با کاربردهای مختلف آن‌ها، می‌توان در شرایط مختلف کوهنوردی ایمنی خود و دیگران را تضمین کرد. تمرین مداوم و تسلط بر این مهارت‌ها، به‌ویژه در مواقع بحرانی، می‌تواند جان کوهنوردان را نجات دهد.

مقاله پیشنهادی : لیســــت کامل تجهیزات کـوهنوردی و کمپینگ

منابع : www.eligasht.com