بعد از خرید کفش‌های کوهنوردی، هارنس، ابزار حمایت، کارابین پیچ گلابی و کلاه ایمنی، طبیعتاً وسیلۀ بعدی باید چند کوییک‌درا باشد.حال در این مقاله با این وسیله مهم بیشتر آشنا میشویم و در مورد نحوه انتخاب و خرید کوییک درا اطلاعات زیادی کسب میکنیم.
در زمان خرید کوییک‌درا، سه نکتۀ اصلی را در نظر بگیرید:
- دهانۀ کارابین
- طول اسلینگ
- تعداد
ملاحظه جانبی: ویژگیهای جزئی کوییک‌درا (مانند اندازه و شکل کارابین، پهنا، عرض، وزن، و استحکام اسلینگ) نیز ممکن است مهم باشند، بخصوص وقتی که باتجربه‌تر میشوید.
در انتخاب گاهی بین وزن، استحکام، و سهولت استفاده مجبور میشوید یکی را فدا کنید. به طور مثال، اگر کوییک‌درا کارابین‌های سنجاقی ریز و اسلینگ شلی داشته باشد، خیلی سبک خواهد بود و بارتان را سبک و سریع خواهد کرد. ولی گیره زدن این نوع کوییک‌درا از کوییک‌درای سنگین‌تری با کارابین‌های بزرگ و اسلینگ محکم سخت‌تر است.
نوع کوهنوردی و اولویت‌هایتان را هم در نظر بگیرید. امکانات عالی برای کوییک‌درا به نوع کوهنوردی بستگی دارد. کوییک‌درای سبک‌وزن ممکن است در ماجراجویی‌های کُرده‌ای عالی باشد که هر گرم وزن مهم است، ولی نه در صعود تک طولی که وزن اهمیت کمتری دارد.
دهانۀ کارابین
دهانۀ کارابین‌های کوییک‌درا سه نوع اصلی دارند: سادۀ صاف، سادۀ خم، یا سنجاقی. چون هر کوییک‌درا دو کارابین دارد، ممکن است ترکیبی از کارابین‌های ساده، صاف، و یا خم داشته باشد.
کارابین‌های دهانه صاف: این کارابین‌ها در کوییک‌دراهای زیادی رایج هستند و با دهانه‌های صاف و محکم، می‌توان به‌راحتی از آنها استفاده کرد. همان‌طور که از اسمش معلوم است، دهانۀ صاف از نقطۀ انحنا تا انتها کاملاً صاف است.
کارابین‌های دهانه خمیده: به دلیل وجود دهانۀ مقعر، می‌توانیم سریع و راحت طناب را ببندیم و به همین خاطر، فقط برای انتهای طناب کوییک‌دراها استفاده می‌شوند.
بعضی از کارابین‌های دهانه صاف و خمیده جزو کارابین‌های گلابی پیچ هم محسوب می‌شوند. کارابین گلابی پیچ شکاف صافی دارد که دماغۀ کارابین و دهانه در آن به هم می‌خورند. بدین ترتیب، کارابین دیگر به حلقۀ لوازم هارنس گیر نمی‌کند، که می‌تواند خیلی آزاردهنده باشد. شاید کمی بیشتر برای این امکانات هزینه کنید، اما ارزشش را دارد.
کارابین‌های سنجاقی: دهانۀ کارابین‌های سنجاقی از جنس حلقۀ سیمی فولاد ضدضربه است. حلقۀ سیمی با انحنا سازوکار فنری خاصی ایجاد می‌کند که وزن کلی را پایین می‌آورد و باعث می‌شود که دیگر نیازی به قطعات اضافی در دهانه‌های ساده نداشته باشید.
مزیت جرم پایین دهانۀ سنجاقی این است که احتمال لرزش و بازشدنش در حین سقوط از دهانۀ ساده کمتر است. به این گشایش لحظه‌ای ناشی از سکون یا برخورد با شی دیگر شلاق زبانه می‌گویند. شلاق زبانه دهانه می‌تواند استحکام کلی کارابین را در برابر استحکام دهانۀ بازش کاهش دهد. احتمال یخ‌زدن دهانۀ سنجاقی در دمای سرد از دهانۀ ساده کمتر است. به همین خاطر، احتمالاً گزینه بهتری برای یخ‌نوردی یا کوهنوردی باشند.
طراحی کارابین‌های سنجاقی طوری است که بر خلاف بعضی کارابین‌های صاف یا خم، ویژگی قفل‌شوندگی ندارند. البته، بعضی کارابین‌های سنجاقی دماغۀ کلاهک‌دار دارند که مثل دماغۀ قفل‌شونده نمی‌گذارد به لوازم گیر کنند.
طول اسلینگ
نکته مهم بعدی در انتخاب کوییک‌دراها طول اسلینگ است (که به آن داگ بون هم می‌گویند). اسلینگ‌های دراز برای کاهش کشش طناب بهترند، ولی وزن و حجم بیشتری هم دارند.
سنگ‌نوردان سالنی معمولاً کوییک‌دراهای آماده‌ای می‌خرند که طول اسلینگ‌های مختلفی دارند:
- اسلینگ 12 – 10 سانتی‌متری: این اسلینگ‌های کوتاه بیشتر در راه‌های نسبتاً صاف به کار می‌آیند.
- اسلینگ 18 – 17 سانتی‌متری: این اسلینگ‌های متوسط برای کاهش کشش طناب مفیدند، بخصوص وقتی که طول راه بیش از 12 کوییک‌درا باشد یا اگر طناب در مسیر صاف حرکت نکند.
سنگ‌نوردان سالنی ترجیح می‌دهند که از دو کوییک‌درای کوتاه و متوسط روی هارنس استفاده کنند تا آماده هر اتفاقی در مسیر باشند.
سنگ‌نوردان سنتی معمولاً به‌جای خرید کوییک‌درای آماده، کوییک‌درای مخصوص خودشان را درست می‌کنند. برای ساخت کوییک‌درا، می‌توانید اسلینگ دوخته شده‌ای را به طول حداقل 60 سانتی‌متر بردارید و دو کارابین دلخواه را به اسلینگ قفل کنید. کوهنوردان معمولاً به این‌ها کوییک‌درای آلپاین یا درازشدنی می‌گویند (درازشدنی به معنی روش بستن کوییک‌درا است تا اسلینگ در صورت نیاز کوتاه و بلند شود).
تعداد
تعداد کوییک‌دراهای لازم به نوع، محل، و طول صعود بستگی دارد. چند نکتۀ پیشنهادی:
- بیشتر مسیرهای سنگ‌نوردی را می‌توان با 12 کوییک‌درا طی کرد. پس این نقطه شروع خوبی است.
- مسیرهای سنگ‌نوردی طولانی تر (بیش از 30 متر) نیازمند 16 تا 18 کوییک‌درا هستند.
- مسیرهای فوق‌العاده طولانی به حداقل 24 کوییک‌درا نیاز دارند
- در مسیری که طول طناب باید حداقل 70 متر باشد، به بیش از 12 کوییک‌درا نیاز است.
- تعداد کل کوییک‌دراهای شما همان تعدادی است که در دفترچۀ راهنما برای مسیر آمده است.
- اگر می‌خواهید از کوییک‌درا به‌عنوان کارگاه استفاده کنید، آنها را هم حساب کنید.
- بهتر است که چند کوییک‌درای اضافی روی هارنس داشته باشید.
نکات جانبی هنگام انتخاب و خرید کوییک درا
اندازۀ کارابین
هرچه کارابین کوچک‌تر باشد، سبک‌تر است، ولی دست‌کاری‌اش هم سخت‌تر می‌شود (به‌عبارت‌دیگر، جداسازی کوییک‌درا از هارنس و بستن قلاب یا طناب).
شکل کارابین
این هم ممکن است روی سهولت استفاده اثرگذار باشد، بخصوص اگر دست‌های بزرگی دارید. روش و محل صعود می‌تواند مشخص کند که با کارابین سبک و کوچک‌تر بروید یا کارابین بزرگ‌تر و سنگین‌تری که ممکن است راحت‌تر بسته شود.
می‌توانید ابعاد کارابین را در زبانۀ مشخصات صفحۀ محصولات REI ببینید، ولی بهتر است که به REI یا فروشگاه لوازم کوهنوردی محلتان سر بزنید تا کارابین‌ها را دستتان بگیرید و ببینید که چطور روی دستتان می‌نشینند.
ورودی باز دهانۀ کارابین
این به معنی عرض گشایش دهانه به‌علاوهٔ عمق و شکل کف کارابین در زیر دهانه است. در کل، هرچه کارابین کوچک‌تر، ورودی کمتری دارد.
اگر ورودی دهانۀ باز خیلی کم باشد، ممکن است انگشتتان حین گیره زنی بین دهانه و بدنۀ کارابین گیر کند؛ اگر عمقش خیری زیاد باشد، بستن کارابین سخت می‌شود. مقدار ایده‌آل در حدی است که بستن طناب به کارابین راحت باشد. باز هم به فروشگاه لوازم کوهنوردی محلتان سر بزنید و ببینید چه چیزی به دردتان می‌خورد.
وزن کلی
کوییک‌دراها از 60 تا 110 گرم وزن دارند. با وجود کلی لوازم کوهنوردی، وزن به‌سرعت بالا می‌رود و به همین خاطر، کاهش وزن می‌تواند در سنگ‌نوردی طولانی و دشوار و همچنین صعودهای آلپاین سریع و سبک کمکتان کند.
ولی پیش از اینکه چند تا از سبک‌ترین کوییک‌دراهای بازار را بخرید، به معایب کاهش وزن هم فکر کنید. کارابین‌های سبک کوچک‌ترند و بستنشان ممکن است سخت‌تر باشد. اگرچه تمام کارابین‌ها طبق الزامات فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی و CE هستند، کارابین‌های کوچک ممکن است از کارابین‌های بزرگ ضعیف‌تر باشند و در زیر فشار بیش از حد، ممکن است راحت‌تر خم شوند.
جنس اسلینگ
جنس اسلینگ (یا همان داگ بون) روی وزن کلی کوییک‌درا تأثیر می‌گذارد.
اسلینگ‌ها معمولاً از جنس نایلون، پلی‌استر، پلی‌اتیلن با جرم مولکولی بسیار بالا (UHMW) با ترکیبی از این‌ها هستند. پلی‌اتیلن UHMW (داینما، اسپکترا، و داینکس برندهای مرسوم پلی‌اتیلن UHMW هستند) ذاتاً قوی تر از نایلون یا پلی‌استر خالص است و به همین خاطر، اسلینگ‌ها خیلی سبک‌تر و باریک‌تر می‌شوند و درعین‌حال، حداقل استحکام kN 22 استاندارد فدراسیون بین‌المللی را رعایت می‌کند.
پس اگر اولویتتان وزن پایین است، دنبال کوییک‌دراهایی باشید که جنس اسلینگ شان از پلی‌اتیلن UHMW باشد. ولی انتظار هزینه بالاتر را هم داشته باشید.
عرض اسلینگ
در بالا به اهمیت طول اسلینگ اشاره کردیم، ولی لازم است که راجع به عرض هم حرف بزنیم. عرض اسلینگ روی وزن کلی کوییک‌درا و سهولت استفاده تأثیر می‌گذارد. اسلینگ‌های نازک سبک‌ترند، ولی معمولاً کنترلشان از اسلینگ پهن و سفت سخت‌تر است.
باریک‌ترین اسلینگ‌ها در حدود 8 میلی‌متر و پهن‌ترین‌ها در حدود 25 میلی‌متر هستند. در بررسی عرض اسلینگ، به نوع صعود هم فکر کنید. آیا از مسیرهایی بالا می‌روید که بهتر است از کوییک‌دراهایی با اسلینگ باریک و فوق‌سبک استفاده کنید، یا بهتر است از کوییک‌دراهایی با اسلینگ پهن و سفت استفاده کنید که گرفتنشان راحت‌تر است و معمولاً در درازمدت تحمل بیشتری دارند؟
استحکام کارابین
استحکام کارابین در سه جهت درجه‌بندی می‌شود: طولی (محور اصلی)، عرضی (محور فرعی) و حالت باز (محور اصلی باز یا «دهانۀ باز»).این درجه‌ها معمولاً روی خار کارابین نوشته می‌شوند.
تمام کارابین‌های کوهنوردی مطابق استانداردهای فدراسیون بین‌المللی و CE هستند، یعنی تا وقتی درست استفاده کنید، استحکام بالایی دارند. به همین دلیل، در انتخاب کوییک‌درا خیلی لازم نیست نگران استحکام باشید، ولی کوهنوردان این نکته را در مقایسۀ محصولات لحاظ می‌کنند. تفاوت محصولات بیشتر در استحکام حالت دهانه باز و محور فرعی است.
روش استفاده از درجه‌بندی استحکام
اگر در پی جستجو به دو یا سه کوییک‌درای متفاوت رسیده‌اید که به سبک کوهنوردی‌تان می‌خورند، برای تصمیم‌گیری نهایی به درجۀ استحکام هم نگاهی کنید. اگر یکی از گزینه‌ها همه قابلیت‌های لازم را دارد و استحکامش هم بالاتر است، بهتر است همان را بردارید. یادتان باشد که کارابین سبک و کوچک عموماً از کارابین بزرگ و سنگین ضعیف‌تر است، ولی نه همیشه.
همیشه یادتان باشد: مسئولیت ایمنی‌تان با خودتان است. هیچ مقاله یا ویدئویی نمی‌تواند جایگزین تجربه و آموزش صحیح باشد. باید پیش از کوهنوردی بر روش‌های مناسب و الزامات ایمنی مسلط باشید.
مترجم: مریم بنی هاشمی ادامه‌ی خواندن
