آشنایی با اصول اولیه کوهنوردی برای مبتدیان

برای کوهنوردان مبتدی صعود به یک قله مرتفع علاوه بر هیجانی که دارد ممکن است دلهره آور نیز باشد و ممکن است برای آن این سوال بوجود بیاید که چگونه میتوان اصول اولیه کوهنوردی را فرا گرفت؟بسیار مهم است که قبل از شروع کوهنوردی، از تجربیات کوهنوردان دیگر استفاده کنید تا بدانیم در شرایط مختلف در کوهستان چه باید کرد؟(پیشنهاد ما خواندن گزارش صعود کوهنوردان در بریم کوه)

کوهنوردی نیاز به مهارت های خوب تناسب اندام و استقامت دارد، زیرا به فعالیت بدنی شدید احتیاج دارد. پس نمیتوانید به راحتی از یک شیوه زندگی بی حرکت، یک کوه با ارتفاع بالا را صعود کنید. پس بهتر است با روش های آموزشی که برای شما بهترین است، به تناسب اندام و قدرت برسید.

اصول کوهنوردی چیست؟

استفاده از کوهستان و طبیعت زیبایش و لذت بردن از آن نیاز به رعایت اصول و مقرراتی دارد که رعایت هر یک از آنها در تندرستی و سلامتی کوهنورد بسیار موثر است:

۱- هرگز تنها به کوه نروید.

۲- از مسیرهای عمومی و علامت گذاری شده حرکت نمایید.

۳- به خانواده، دوستان، قرارگاهها، و پناهگاهها مسیر کوه پیمایی خود را اطلاع دهید و پس از بازگشت نیز به تمامی کسانی که اطلاع داده اید خبر بازگشت خود را اعلام نمایید.

۴- صعود خود را صبح زود آغاز کنید. همیشه طوری برنامه ریزی کنید که وقت اضافی برای استراحت، بازگشت و حوادث پیش بینی نشده داشته باشید.

۵- وضعیت هوا را به طور دائم در نظر داشته باشید. از طریق وبسایت هواکوه می‌توانید به اطلاعات هواشناسی قله مورد نظر دسترسی داشته باشید.

۶- برنامه و زمان بندی دقیقی برای کوه پیمایی تنظیم نمایید.

۷- همیشه یک سوت و یک چراغ قوه به همراه داشته باشید.

۸- قبل از آغاز برنامه اطمینان حاصل نمایید که کلیه امکانات لازم برای کوه پیمایی را به همراه دارید.

۹- هرگز از ساک و کیف به جای کوله پشتی استفاده نکنید.

۱۰- قدم‌ها را با مکث بردارید و در شیبهای تند، روی هر پا اندکی استراحت نمایید.

۱۱- کفش و لباس مناسب فصل را بپوشید و همیشه لباس اضافی نیز به همراه داشته باشید.

۱۲- اگر برنامه شب مانی دارید قبل از تاریک شدن هوا اقدام به برپایی چادر و کمپ نمایید. (مطلب اصول برقراری کمپ در کوهستان را مطالعه کنید)

۱۳- همیشه یک کیف کمکهای اولیه همراه خود داشته باشید.

| راهنمای صعود به قله توچال |

۱۴- یک کیسه کوچک زباله در کوله پشتی خود داشته باشید و فراموش نکنید که کوه همیشه باید تمیز باشد تا قابل استفاده مجدد برای شما و دیگران باشد.

۱۵- طول و سختی مسیر صعود براساس توانایی ضعیف ترین فرد گروه انتخاب شود.

۱۶- افراد گروه در یک برنامه کوه پیمایی باید از آمادگی جسمانی و روانی مناسب برخوردار باشند.

۱۷- افراد گروه نباید اختلاف سنی زیادی با هم داشته باشند و تا اندازه ای یکدل و هم سلیقه و هم اخلاق باشند.

۱۸- هر گروه حداقل باید یک مربی درجه (۳) کوه پیمایی به همراه خود داشته باشد.

۱۹- در مسیرهای برفی، از سرخوردن بدون کنترل خودداری نمایید.

۲۰- اگر مشکلی پیش آمد و یک نفر مصدوم در گروه به همراه دارید قبل از اتلاف وقت به طرف پایین حرکت نمایید.

۲۱- کروکی ، نقشه و قطب نما یا G.P.S همراه داشته باشید.

۲۲- اندازه قدمها و گامها به اندازه عرض شانه ها برداشته شود. (مطلب اصول گام برداری در کوهنوردی را مطالعه کنید)

برنامه های باشگاه ها و گروه های کوهنوردی موجود در سامانه بریم کوه را مشاهده فرمایید و در صورت تمایل برنامه گروه خود را به رایگان ثبت نمایید. سامانه بریم کوه

۲۳- با یک قدم دم و با قدم دیگر بازدم را انجام دهید و تنفس را از راه بینی انجام دهید و در شیبهای تند با هر قدم یک دم و یک بازدم انجام دهید.

۲۴- هیچ وقت بدون اجازه سرپرست از تیم جدا نشوید.

۲۵- در سربالایی ها و شیبهای تند به صورت زیگزاک حرکت نمایید تا شیب مسیر شکسته شود.

۲۶- در سربالایی و سرازیریها با تمام کف پا راه بروید.

۲۷- از حرکت با بغل پاها در سرازیری ها خودداری کنید.

۲۸- در صعود، همیشه سنگینی خود را به جلو و در فرود سنگینی خود را به عقب متمایل نمایید.

۲۹- قبل از حرکت ابتداء تمرینات ورزشی و حرکات کششی را حتماً انجام دهید.

۳۰- در ابتدا حرکت هر نیم ساعت ۱۰ دقیقه استراحت و سپس زمان حرکت زیادتر و زمان استراحت کمتر می گردد (به ازای هر یک ساعت حرکت ۱۰ دقیقه استراحت نمایید)

۳۱- در هنگام استراحت و حرکت، خوردن آب و تنقلات و شیرینی جات را فراموش نکنید.

۳۲- بعد از توقف ، کوله پشتی و پشت خود را به طرف آفتاب قرار دهید و بلافاصله لباس گرمکن و بادگیر خود را بپوشید.

۳۳- در هنگام حرکت از پوشیدن لباس اضافی خودداری نمایید و هنگام توقف آنها را بپوشید.

۳۴- پاها را روی زمین نکشید بلکه اندکی از زمین بلند کنید و دستها را آزاد نگهدارید.

۳۵- هر ۱۲۵ قدم حدود ۱۰۰ متر می باشد و مسافت پیموده شده را می توان به این صورت محاسبه نمایید.

۳۶- در صخره نوردی همیشه ۳ نقطه از بدن باید درگیر سنگ باشد.

۳۷- آهسته و منظم حرکت کنید.

۳۸- برای شروع کوه پیمایی سعی کنید تابستان و اوایل پاییز را انتخاب کنید.

۳۹- از ریزش و جا به جا کردن سنگ خودداری نمایید.

۴۰- اگر گُم شدید در فرود آمدن از کوه عجله نکنید، با مشورت بهترین راه را پیدا کنید.

۴۱- مسیر صعود را با سنگ چین علامت گذاری نمایید تا در زمان برگشت دچار اشتباه و گُم کردن راه نشوید.

۴۲- با یک قدم دم و با قدم دیگر بازدم را انجام دهید ، فراموش نکنید که تنفس را از راه بینی انجام دهید و در شیبهای تند با هر قدم یک دم ویک بازدم انجام دهید

۴۳ – در تمام برنامه ها، حتی برنامه های کمتر از ۱ روز، پتو نجات و هدلایت همراه داشته باشید. (ترجیحا کیت بقا و کیف امداد)

۴۴ – به قانون ساعت ۱۴ عمل کنید. (بر اساس قانون ساعت ۱۴ کوهنوردان ملزم هستند از هرجای مسیر که قرار دارند، حتی نزدیکترین فاصله تا قله به سمت کمپ آخر خود بازگردند. این قانون فصل و ماه نمی شناسد، ارتفاع قله چندان در تغییر آن موثر نیست و برای کم تجربه و با تجربه یکسان است.)

۴۵ – در صورت برپایی کمپ در ساعت استراحت سایر همنوردان حاضر در منطقه، سکوت را رعایت کنید.

قانون ساعت ۱۴

قانون «ساعت ۱۴» جزو قوانین نانوشته کوه و کوه‌نوردی است و مانند بسیاری از قوانین مشابه عمل کردن یا نکردن به آن وابسته به خود کوهنورد است. گرچه در بیشتر مواقع نادیده گرفتن این قوانین مشکلی به همراه ندارد، اما به طور کل رعایت آن می‌تواند بسیاری از دردسرهای پیش رو را منتفی کند.

بر اساس قانون ساعت ۱۴ کوه‌نوردان ملزم هستند از هر جای مسیر که قرار دارند، حتی نزدیکترین فاصله تا قله به سمت کمپ آخر خود بازگردند. این قانون فصل و ماه نمی‌شناسد، ارتفاع قله چندان در تغییر آن موثر نیست و برای کم تجربه و با تجربه یکسان است.

گرچه صعودهای بلند عمومی از چارچوب تفکرات منطقی به دور است و میل و علاقه دستیابی به قله موجب می‌شود افراد تا سرحد توان رو به بالا حرکت کنند، اما این نادیده گرفتن زمان معمولاً عواقب تلخی به همراه دارد!

بنابراین برای مقابله با این نقصان مهمترین اصل آغاز صعود در نیمه‌های شب است. زمانی‌که سرما در اوج خود قرار دارد، اما کوهنوردان به‌دلیل استراحت در کمپ انرژی لازم برای مقابله با آن را دارند و فقط کافی است عزم اولیه را برای خروج از کمپ داشته باشند. بدین صورت در ساعات آغازین طلوع آفتاب که به طور معمول هوای مناسب و کم ابر ارتفاعات را در بر دارد می‌توانند خود را به قله برسانند.

همچنین در صورت هرگونه مشکل اعم از دشواری مسیر، طولانی بودن راه و پُرتعداد بودن نفرات، تیم قادر خواهد بود پیش از ظهر خود را به قله رسانده راه بازگشت را در پیش گیرد.

اصول ایمنی در کوهنوردی

۱) به خاطر داشته باشید کوهنوردی با پیاده روی و تپه نوردی تفاوت داشته و صرفا یک تفریح نیست بلکه یک ورزش کاملا جدی و تکنیکی ولی توام با تفریح است.
۲) وسایل و تجهیزات و البسه مناسب و استاندارد که متکی به سال ها تجربه عملی طراحی شده اند تهیه کنید و کاربرد صحیح و فنی آن ها را فرا گیرید.
۳) هیچ گاه تنها اقدام به انجام این ورزش نکنید و همیشه به طور گروهی اقدام به کوهنوردی کنید کمتر کسی است که در زمان کوهنوردی به نحوی احتیاج به کمک پیدا نکند.
۴) اصول کوهنوردی را از پایه فراگیرید و همیشه با راهنمایی و ارشاد یک مربی یا کوهنورد اقدام کنید.
۵) غفلت در مورد کسب اطلاعات هواشناسی از مراجع صلاحیت دار و یا متکی به تجارب شخصی عواقب بدی به بار آورده است.
۶) با توجه به مسیر فاصله، مدت و نوع کوهنوردی، آذوقه، آب و پوشش کافی، وسایل کمک های اولیه و ابزار متناسب به همراه خود داشته باشید.
۷) در کوهنوردی هیچ گاه در مقام مسابقه و قهرمان بازی و کارهای نمایشی بر نیایید.
۸) در فصل زمستان احتیاط بیشتری کرده و متناسب با فصل، البسه، تجهیزات و امکانات تدافعی همراه داشته باشید.
۹) یکنواخت و با ریتم حرکت کنید.
۱۰) از بردن وسایل کمک های اولیه به خصوص در مورد شکستگی استخوان، گزیدگی جانوران و زخم و پارگی پوست و مسکن ها و یک کتاب کمک های اولیه غفلت نکنید.
۱۱) مواظب ریزش کوه، لغزندگی راه ها و سقوط سنگ به خصوص در فصول بارندگی باشید.

منابع :
متاسفانه به دلیل copy/paste اکثر وبسایت ها به منبع اصلی مطلب دسترسی پیدا نکردیم و البته اکثر نکات مربوط به طرح درس کارآموزی کوهپیمایی می‌باشد.