زمانیکه در حال کوهنوردی هستید، شما در رحمت و بخشایش طبیعت قرار گرفته اید! اما این استفاده از طبیعت، خطرات خاص خودش را نیز دارد ، طوفان های ناگهانی ، حمله ی حیوانات وحشی، ریزش صخره و یا سیل های برق آسا ، نمونه ای از سورپرایز هایی می باشد که طبعیت بدون کوچکترین هشداری برای شما آماده کرده است و ممکن است جان شما را به خطر بیندازند . برای در امان ماندن از این خطرات، باید یک برنامه ی همه جانبه و کامل داشته باشید تا با یک حس ششم قوی و مقداری مهارت، صعود خود را به سلامت به پایان برسانید .
رعد و برق یکی از پدیده هایی است که مطمئنا تجربه ی دیدن آن را داشته اید. خود من به شخصه، عاشق رعد و برق هستم ! دیدن اینکه طبعیت، اینگونه قدرت خود را در صاعقه های از برق، به نمایش می گذارد، دیدنی است . مشاهده رعد و برق هایی که در فاصله ای دور با شاخه هایی از انرژی بر سر طبعیت می کوبند، به انسان حس قدرت می دهد ! البته همیشه هم داستان اینگونه یک طرفه و مهیج نیست! نکته ی اصلی این است که بدانید چه زمانی از این نمایش بزرگ لذت ببرید و چه زمانی برای رفتن به پناهگاهی اقدام کنید! دانستن این نکته فرق لذت بردن و بدبختی است !
حتما بعد از این مقاله، سری به مقاله “صاعقه و راه های مقابله با آن درکوهنوردی” بزنید !
رعد و برق در هنگام کوهنوردی :
ثبت نام در دوره آنلاین آذرخش در فصل بهار با تدریس استاد هاشم نژاد
یک جنگل بان به نام روی سالیوان، در طول حرفه ی خود، ۷ بار مورد اصابت رعدو برق قرار گرفت! این رکورد، در کتاب گینس نیز ثبت شده است . نکته ی جالب این است که او از ۷ بار اصابت رعد و برق در طول حرفه ی خود، جان سالم به در برد ! او سپس در سال ۱۹۸۳ با یک اسلحه ، دست به خودکشی زد !
اما برخورد صاعقه هنگام کوهنوردی، بحث دیگری است! در حقیقت، تعداد کمی از کوهنوردان، در طول صعود خود مورد اصابت رعد و برق قرار گرفته اند . این آمار در آمریکا نشان می دهد که هر سال کم تر از ۵۰ نفر توسط رعد برق جان خود را از دست می دهند . این تعداد در دهه های اخیر نیز رو به کاهش بوده است . اگر گوش بزنگ باشید و موارد ایمنی را نیز رعایت کنید ، هیچ خطری جان شما را تهدید نمی کند . زمانی که احساس کردید رعد و برق می تواند جان شما را تهدید کند، به سرعت وارد عمل شوید تا آسیبی نبینید .
به یا داشته باشید که هیچ زنگ خطر و یا اطلاعیه ای قبل از رعد و برق در مسیر، خوانده نمی شود! پس خیلی زود دنبال پناهگاهی باشید . گوش ها و چشمان خود را در مسیر صعودتان، تیز کنید تا اگر وقوع رعد و برق را حس کردید سریعا دست بکار شوید .
برای شناسایی شکل های مختلف ابرها و نوع آب و هوا در کوهستان” مقاله ی شناخت آب و هوا در کوهنوردی” را مطالعه فرمایید.
نکات ایمنی :
- گزارش هواشناسی را قبل از صعودتان، به دقت بررسی کنید. اگر امکان وقوع طوفان وجود دارد ، بیشتر هوشیار باشید. اگر آب و هوایی آبی و صاف پیش بینی شد، می توانید کمی با آرامش بیشتر صعودتان را دنبال کنید!
- الگوهای آب و هوایی مناطق و فصول مختلف سال را، یاد بگیرید ! در کوهستان ، معمولا طوفان، در بعد از ظهر رخ می دهد، پس سعی کنید صبح زود، صعودتان را شروع کنید و این برنامه ریزی را داشته باشید که بعد از ناهار، سریعا راه خروج را پیش بگیرید .
- به آسمان برای شناسایی تشکیل ابرها، نگاه کنید. هر ۱۵ دقیقه این کار را تکرار کنید تا به هرگونه تغییر و یا تشکیل ابر در آسمان پی ببرید .
- به ابرهای دورتر، جهت شناسایی وقوع رعد و برق نگاه کنید . اگر ابرهایی دیدید که به نظرتان مشکوک هستند و یا تلالو نوری در دور دست ها مشاهده کردید، برنامه ی خروج و ایمنی خود را آماده کنید و آن را به تمامی افراد گروه خود، انتقال دهید .
- به صدای غرش آسمان دقت کنید. بسته به وجود باد ، نوع مسیر ، مسافت و … ممکن است صدای رعد را هنگام پدیدار شدن صاعقه های برق در نزدیکی خود بشنوید ! اگر صدای رعد را شنیدید، یا باید در مسیر پناهگاه خود باشید و یا هم اکنون در مکانی امن، قرار گرفته باشید !
- فاصله ی برق را تخمین بزنید ! در هنگام وقوع رعد و برق ،از زمانیکه که صاعقه های برق در آسمان پدیدار شدند تا صدای غرش آسمان را، بشمارید . این عدد را تقسیم بر ۵ کنید تا فاصله ی تقریبی رعد و برق را با خود ، تخمین بزنید .
قانون ۳۰ / ۳۰ :
از زمان مشاهده ی برق در آسمان، تا شنیدن صدای رعد را بشمارید. اگر کمتر از ۳۰ ثانیه بود ، باید همین حالا درجایی پناه گرفته باشید ! برق می تواند تا ۱۰کیلومتر بیشتر از محل وقوع رعد و برق را مورد اصابت قرار دهد . اگر زمان شمارشی میان دیدن برق و شنیدن رعد کمتر از ۳۰ ثانیه بود و هنوز جایی پناه نگرفته اید ، باید سریعا دست به کار شوید ، زیرا در خطر اصابت صاعقه وجود دارید .
تا ۳۰ دقیقه بعد از شنیدن آخرین غرش آسمان، در پناهگاه خود بمانید . این کار باعث میشود که از گزند طوفان و باد های شدید دور بمانید و مورد اصابت رعد و برق نیز قرار نگیرید .
دور ماندن از صاعقه های رعد و برق:
در حقیقت، هیچ جای مطمئنی برای دور ماندن از رعد و برق وجود ندارد ! خانه ها ، ماشین ها ، درختان ، حیوانات و حتی انسان ها نیز مورد اصابت رعد و برق قرار می گیرند . تاثیرگذارترین کاری که می توانیم در وقوع رعد و برق انجام دهیم این است مقداری احتمال اصابت صاعقه را با رعایت موارد ایمنی کاهش دهیم .
اگر یک ساختمان سر بسته و ایمن در نزدیکی شما است ، پناه گرفتن در آن بهترین انتخاب شما می باشد . پناهگاه های پیک نیکی و دیگر مکان های سر باز، ایمنی چندانی در مقابل رعد و برق ندارند .
اگر هنوز در مسیر صعود خود هستید، سریعا وارد ماشین خود شوید ، شیشه ها را بالا بکشید و به هیچ چیز فلزی دست نزنید .
فرض کنید زمانی که رعد و برق و طوفانی شدید شکل گرفته است، به دور از هرگونه ساختمان سر بسته هستید. موارد پایین، نکات ایمنی شما در این شرایط می باشد :
نکات ایمنی :
- به دنبال پناهگاه هایی مثل : آلاچیق ها، درختان تکی و دیگر اجسامی که برق را انتقال می دهند، نباشید. آن ها صاعقه های برق را به خود جذب می کنند .
- از نقاط مرتفع پایین بیایید . دنبال یک دره و نقطه ی کم ارتفاع در مسیرتان باشید . حواستان باشد وارد کانال های آبی که خشک شده اند ، نشوید، زیرا با بارش باران ممکن است دوباره پر شوند و این بار، خطر سیل جان شما را تهدید کند !
- زیر درختان کوتاه، پناه بگیرید . این کار باعث می شود تا خشک بمانید و بدنتان صاعقه های برق را جذب نکند.
- اگر در مسیری جنگلی و پراز درخت هستید، به دنبال کم ارتفاع ترین نقطه در مسیر برای پناه گرفتن باشید، ترجیحا جایی که توسط ضحره های بزرگ محصور شده است .
- تجهیزات بارانی خود را آماده کنید و کوله پشتی خود را در بیاورید .
- اگر کوله پشتی شما دارای اسکلت فلزی می باشد، آن را ۳۰ متر دور تر از پناهگاهتان رها کنید .
- اگر باتوم های کوهنوردی نیز با خود دارید، آن ها را با کوله پشتیتان رها کنید .
نکــــات بیشــــتـــر :
- افراد گروه شما نباید نزدیک به هم باشند ! درعوض ، به هرکدام بگویید که به دنبال پناهگاهی تقریبا ۳۰ متر دورتر از یکدیگیر باشند . این باعث می شود که احتمال تلفات چند نفری درصورت اصابت یک صاعقه، کم تر شود .
- اگر واقع بینانه به آن نگاه کنیم ، بسته به شرایط موجود مثل ، تاریکی ، بارانی ، طوفانی ، سرد بودن و … محیط ، اجازه دادن به همنوردان خود در شریک شدن در یک پناهگاه میزان استرس و ترس را کاهش می دهد اما احتمال بیشتر شدن تلفات در صورت برخود یک صاعقه به پناهگاه را افزایش می دهد !
- اگر هنوز هیچ پناهگاهی پیدا نکرده اید ، سعی کنید به یک هدف کوچک تبدیل شوید ! کاهش تماس با زمین و میزان قد خود، می تواند در جلوگیری از برق گرفتی، تاثیر زیادی داشته باشد . دولا شوید و پاهای خود را بهم نزدیک کنید و همچنان که سر خود را پایین گرفته اید به حرکت ادامه دهید . این جایگیری باعث می شود که بدنتان کمتر در معرض رعد و برق قرار بگیرد و در صورت اصابت نیز به پشت شما برخورد کند تا آسیب کمتری به اندام های حیاتی شما وارد شود . صاعقه ها پس از برخورد به یک نقطه درست مثل ریشه ی یک درخت ، گسترش می یابند . هرچه قدر جای پای شما کوچکتر باشد ، احتمال برق گرفتگی بر اثر برخورد صاعقه های دیگر کمتر است .
- زمانی که در پناهگاهی قرار گرفتید ، گوش ها خود را بپوشانید و چشمان خود را ببندید تا از آن ها در برابر صدای شدید آسمان و نور کور کننده ی صاعقه های نزدیک ، حفاظت کنید.
کمک های اولیه هنگام برخورد صاعقه :
برخورد صاعقه همانند برق گرفتگی می باشد و نیازمند کمک های اولیه ای مثل زمان سوختگی وایست قلبی می باشد.
- درست بعد از برخورد نزدیک ترین صاعقه، یک سرشماری سریع از اعضای گروه خود بکنید تا ببینید همه سالم می باشند . اگر کسی جوابی نداد، به موقعیت مکانی او بروید. فقط به همنوردانی که نیاز است، اجازه ی با هم بودن را بدهید . دیگر اعضای گروه را به دنبال پناهگاه های مختلف متفرق کنید، زیرا خطر همچنان در کمین شماست .
- پس از برخود صاعقه به یک نفر، امکان انتقال آن به فرد دیگر وجود ندارد. پس دست زدن به فرد برق گرفته، مشکلی برای شما ایجاد نمی کند .
- اگر تعداد آسیب دیدگان زیاد است، باید به دنبال کمک های پزشکی باشید . فردی که در اثر برخورد صاعقه، تنفس نمی کند در اولویت شما می باشد . با کمک CPR ، شانس خوبی برای احیای جان فرد آسیب دیده دارید .
- به دنبال محل های سوختگی روی بدن باشید و سعی کنید از کیف کمک های اولیه کمک بگیرید . در ابتدا سراغ محل هایی بروید که ممکن است فرد آسیب دیده، جواهراتی از جنس فلز داشته باشد . ( سگک کمربند را نیز فراموش نکنید ) پس از آن سراغ انگشتان دست و پای فرد بروید .
- سعی کنید فرد آسیب دیده را در محلی گرم و آرام نگه دارید تا کمک های بیشتر برسند .
منبع : Hikingdude
نظرات کاربران