کوهنوردی یکی از ورزش‌های هیجان‌انگیز است که علاوه بر تقویت جسم و ذهن، فرد را با طبیعت ارتباطی عمیق‌تر می‌دهد. صعود به قله‌های بلند می‌تواند هیجان‌انگیز اما دلهره‌آور باشد و این سوال را ایجاد کند که چگونه اصول کوهنوردی را به‌درستی فرا بگیریم. برای شروع، آگاهی از تجربیات کوهنوردان حرفه‌ای و استفاده از دانش آنان در شرایط مختلف کوهستان اهمیت زیادی دارد. کوهنوردی نیازمند آمادگی جسمانی و استقامت است و نمی‌توان بدون تمرینات بدنی منظم، به قله‌های بلند صعود کرد.
علاقه‌مندان باید برای مواجهه با چالش‌های جسمی، ذهنی و محیطی آماده باشند. آشنایی با قوانین کوهنوردی از جمله انتخاب مسیر مناسب، استفاده از تجهیزات صحیح و رعایت نکات ایمنی، در موفقیت و ایمنی صعود مؤثر است. این مقاله به معرفی این اصول و راهکارهای لازم برای تجربه‌ای ایمن و لذت‌بخش پرداخته است. با آمادگی جسمی و ذهنی، می‌توان از این ورزش چالش‌برانگیز و هیجان‌انگیز بهره برد.
اصول کوهنوردی چیست؟
از آنجا که بسیاری از کوهنوردان به دلیل عدم رعایت اصول کوهنوردی با مشکلات جسمی مواجه می‌شوند و از صعود باز می‌مانند، باید بدانید که اصول کوهنوردی مجموعه‌ای از قوانین و مهارت‌های ضروری است که برای انجام یک صعود ایمن و موفق در کوهستان باید رعایت شوند. لذت بردن از زیبایی‌های کوهستان و طبیعت بی‌نظیر آن، بدون رعایت این اصول ممکن نیست.
هر کدام از این قوانین تاثیر زیادی بر تندرستی و سلامتی کوهنورد دارند و به حفظ ایمنی و کاهش خطرات کمک می‌کنند. با رعایت قوانین کوهنوردی، نه تنها از تجربه‌ای ایمن بهره می‌برید، بلکه میتوانید از زیبایی‌های طبیعی به شکلی سالم و پایدار لذت ببرید. در اینجا برخی از مهم‌ترین اصول کوهنوردی که باید به آن‌ها توجه داشته باشید، آورده شده است:
- یکی از اصول کوهنوردی صحیح این است که همیشه باید همراهی داشته باشید. رفتن به کوه به‌تنهایی می‌تواند خطراتی جدی به همراه داشته باشد که با داشتن یک همراه، می‌توان این خطرات را کاهش داد. همکاری در مسیر علاوه بر ایمنی، تجربه‌ای دلپذیرتر از کوهنوردی را رقم می‌زند.
- از مسیرهای عمومی و علامت‌گذاری شده حرکت کنید. این مسیرها طبق قوانین کوهنوردی به‌طور ویژه برای ایمنی و راحتی کوهنوردان طراحی شده‌اند و به شما این اطمینان را می‌دهند که در مسیر درستی حرکت می‌کنید.
- قبل از آغاز هر سفر کوهنوردی، ضروری است که مسیر و زمان بازگشت خود را به افرادی که به شما نزدیک هستند، اطلاع دهید. این اقدام نه تنها ایمنی شما را تضمین می‌کند، بلکه در صورت بروز هرگونه مشکل، به سرعت امکان کمک‌رسانی فراهم می‌شود. این یکی از قوانین کوهنوردی است که باید به‌طور جدی رعایت شود.
- وضعیت هوا را به‌طور دائم در نظر داشته باشید. از طریق وبسایت هواشناسی کوهستان هواکوه میتوانید به اطلاعات هواشناسی قله مورد نظر دسترسی پیدا کنید. این کار به شما این امکان را می‌دهد که از تغییرات جوی مطلع شوید و طبق اصول کوهنوردی در صورت تغییرات ناگهانی، تصمیمات درستی بگیرید.
- یکی از اصول کلیدی در کوهنوردی این است که پیش از آغاز هر صعود، یک برنامه مشخص و زمان‌بندی دقیق ترتیب دهید. با داشتن یک برنامه از پیش تعیین‌شده، میتوانید مسیر را به‌راحتی مدیریت کنید و از بروز هرگونه تأخیر یا خطا جلوگیری کنید. این برنامه‌ریزی باید طبق قوانین کوهنوردی انجام شود تا از هرگونه خطری پیشگیری شود.
- همیشه یک سوت و یک چراغ‌قوه به همراه داشته باشید. این تجهیزات که جزو اصول کوهنوردی هستند، در مواقع اضطراری می‌توانند به شما در جلب توجه یا پیدا شدن در شرایط نامساعد کمک کنند.
- قبل از آغاز برنامه، اطمینان حاصل نمایید که کلیه امکانات لازم برای کوه‌پیمایی را به همراه دارید. این اقدامات باید طبق قوانین کوهنوردی انجام شود تا از بروز مشکلات ناگهانی در مسیر جلوگیری گردد.
- در دنیای کوهنوردی، کوله‌پشتی‌ها ابزار اصلی حمل بار هستند. استفاده از ساک یا کیف معمولی نه تنها از نظر راحتی مناسب نیست، بلکه در مسیرهای پرچالش می‌تواند باعث اختلال در تعادل شما شود. طبق اصول کوهنوردی، کوله‌پشتی‌های مخصوص کوهنوردی به‌خوبی طراحی شده‌اند تا فشار را به‌طور یکنواخت روی بدن شما توزیع کنند و حرکت شما را آسان‌تر کنند.
- قدمها را با مکث بردارید و در شیبهای تند، روی هر پا اندکی استراحت کنید. این روش یکی از اصول کوهنوردی است که به حفظ انرژی شما کمک می‌کند و از آسیب‌های عضلانی و مفصلی جلوگیری می‌کند. حرکت با ریتمی آرام و متعادل می‌تواند به شما در پیمایش بهتر مسیر کمک کند.
- کفش و لباس مناسب فصل را بپوشید و همیشه لباس اضافی نیز به همراه داشته باشید. این اقدام نه تنها برای راحتی شما ضروری است، بلکه طبق قوانین کوهنوردی، برای جلوگیری از سرمازدگی یا گرمازدگی باید همواره خود را برای تغییرات جوی آماده نگه دارید.
- طبق اصول کوهنوردی صحیح ، اگر قصد دارید شب را در کوهستان سپری کنید، باید پیش از آن که هوا تاریک شود، چادر خود را برپا کنید. این کار نه تنها از اضطراب و مشکلات احتمالی جلوگیری می‌کند، بلکه به شما این امکان را می‌دهد که در شرایطی ایمن و آرام شب را بگذرانید. (مطلب اصول برقراری کمپ در کوهستان را مطالعه کنید)
- همیشه یک کیف کمکهای اولیه همراه خود داشته باشید.
| راهنمای صعود به قله توچال |
۱۴- یک کیسه کوچک زباله در کوله پشتی خود داشته باشید و فراموش نکنید که کوه همیشه باید تمیز باشد تا قابل استفاده مجدد برای شما و دیگران باشد.
۱۵-یکی از اصول اساسی کوهنوردی این است که طول و سختی مسیر صعود باید متناسب با توانایی ضعیف‌ترین فرد گروه تعیین شود. در تیم‌های کوهنوردی، همیشه باید به توانایی‌های جسمانی و فنی تمامی اعضا توجه کنید
۱۶-افراد گروه در یک برنامه کوهنوردی باید از آمادگی جسمانی و روانی مناسب برخوردار باشند. طبق قوانین کوهنوردی، این آمادگی نه تنها به موفقیت صعود کمک می‌کند، بلکه از بروز آسیب‌های احتمالی و مشکلات در طول مسیر جلوگیری می‌کند.
۱۷- افراد گروه نباید اختلاف سنی زیادی با هم داشته باشند و تا اندازه ای یکدل و هم سلیقه و هم اخلاق باشند.
۱۸- طبق اصول کوهنوردی، هر گروه برای انجام یک صعود موفق و ایمن باید حداقل یک مربی درجه ۳ کوهنوردی را به همراه داشته باشد.
۱۹- در مسیرهای برفی، از سرخوردن بدون کنترل خودداری نمایید.
۲۰- اگر مشکلی پیش آمد و یک نفر مصدوم در گروه دارید، قبل از اتلاف وقت، به سمت پایین حرکت نمایید. طبق قوانین کوهنوردی، در مواقع اضطراری باید سریعاً به پایین حرکت کنید تا کمکهای اولیه به فرد مصدوم برسد و از هر گونه خطر جدی جلوگیری شود.
۲۱- یکی از اصول مهم در کوهنوردی این است که همیشه برای جهت‌یابی دقیق، کروکی، نقشه، قطب‌نما یا GPS همراه داشته باشید. این ابزارها می‌توانند در شرایط دشوار و زمانی که نشانه‌های طبیعی کمتر قابل مشاهده هستند، به شما کمک کنند تا از مسیر خارج نشوید و در مواقع اضطراری جهت‌یابی کنید.
۲۲- اندازه قدمها و گامها به اندازه عرض شانه ها برداشته شود. (مطلب اصول گام برداری در کوهنوردی را مطالعه کنید)
۲۳- با یک قدم دم و با قدم دیگر بازدم را انجام دهید و تنفس را از راه بینی انجام دهید و در شیبهای تند با هر قدم یک دم و یک بازدم انجام دهید.
۲۴- بر اساس اصول کوهنوردی، همیشه باید با هماهنگی و تحت نظارت سرپرست حرکت کنید. جدا شدن از گروه بدون اجازه می‌تواند موجب بروز مشکلات غیرقابل پیش‌بینی شود.
۲۵- در سربالایی ها و شیبهای تند به صورت زیگزاک حرکت نمایید تا شیب مسیر شکسته شود.
۲۶- در سربالایی و سرازیریها با تمام کف پا راه بروید.
۲۷- از حرکت با بغل پاها در سرازیری ها خودداری کنید.
۲۸- در صعود، همیشه سنگینی خود را به جلو و در فرود سنگینی خود را به عقب متمایل نمایید.
۲۹- طبق اصول کوهنوردی، قبل از شروع هر صعود یا مسیر کوهنوردی، باید حتماً تمرینات ورزشی و حرکات کششی را انجام دهید. این اقدامات به گرم شدن عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری بدن کمک می‌کند، که در نهایت خطر آسیب‌های ورزشی را کاهش داده و انرژی شما را برای مسیر بهینه می‌سازد.
۳۰- در ابتدا حرکت هر نیم ساعت ۱۰ دقیقه استراحت و سپس زمان حرکت زیادتر و زمان استراحت کمتر می گردد (به ازای هر یک ساعت حرکت ۱۰ دقیقه استراحت نمایید)
۳۱- در هنگام استراحت و حرکت، خوردن آب و تنقلات و شیرینی جات را فراموش نکنید.
۳۲- بعد از توقف ، کوله پشتی و پشت خود را به طرف آفتاب قرار دهید و بلافاصله لباس گرمکن و بادگیر خود را بپوشید.
۳۳- بر اساس اصول کوهنوردی، هنگام حرکت نباید لباس‌های اضافی به تن داشته باشید زیرا این کار ممکن است باعث تعریق و احساس ناراحتی شود.
۳۴- پاها را روی زمین نکشید بلکه اندکی از زمین بلند کنید و دستها را آزاد نگهدارید.
۳۵- هر ۱۲۵ قدم حدود ۱۰۰ متر می باشد و مسافت پیموده شده را می توان به این صورت محاسبه نمایید.
۳۶- در صخره نوردی همیشه ۳ نقطه از بدن باید درگیر سنگ باشد.
۳۷- آهسته و منظم حرکت کنید.
۳۸- برای شروع کوه پیمایی سعی کنید تابستان و اوایل پاییز را انتخاب کنید.
۳۹- در کوهنوردی، حتی کوچک‌ترین جابه‌جایی سنگ‌ها ممکن است منجر به سقوط یا ریزش آن‌ها شود که این خود خطراتی را برای گروه به همراه دارد. رعایت اصول کوهنوردی و پرهیز از جابه‌جایی سنگ‌ها می‌تواند ایمنی و سلامتی تیم را حفظ کند.
۴۰- اگر گُم شدید در فرود آمدن از کوه عجله نکنید، با مشورت بهترین راه را پیدا کنید.
۴۱- مسیر صعود را با سنگ چین علامت گذاری نمایید تا در زمان برگشت دچار اشتباه و گُم کردن راه نشوید.
۴۲- با یک قدم دم و با قدم دیگر بازدم را انجام دهید ، فراموش نکنید که تنفس را از راه بینی انجام دهید و در شیبهای تند با هر قدم یک دم ویک بازدم انجام دهید
۴۳ – در کوهنوردی، حتی اگر برنامه شما کمتر از یک روز باشد، رعایت اصول کوهنوردی ضروری است و باید پتو نجات و هدلایت را همراه خود داشته باشید. این ابزارها در مواقع اضطراری برای حفظ امنیت و جهت‌یابی در شب بسیار کارآمد هستند. بهتر است کیت بقا و کیف امداد نیز برای شرایط پیش‌بینی‌نشده به همراه داشته باشید.
۴۴ – به قانون ساعت ۱۴ عمل کنید. (بر اساس قانون ساعت ۱۴ کوهنوردان ملزم هستند از هرجای مسیر که قرار دارند، حتی نزدیکترین فاصله تا قله به سمت کمپ آخر خود بازگردند. این قانون فصل و ماه نمی شناسد، ارتفاع قله چندان در تغییر آن موثر نیست و برای کم تجربه و با تجربه یکسان است.)
۴۵ – در صورت برپایی کمپ در ساعت استراحت سایر همنوردان حاضر در منطقه، سکوت را رعایت کنید.
قانون ساعت ۱۴
قانون «ساعت ۱۴» جزو قوانین نانوشته کوه و کوهنوردی است و مانند بسیاری از قوانین مشابه، عمل کردن یا نکردن به آن وابسته به خود کوهنورد است. گرچه در بیشتر مواقع نادیده گرفتن این قوانین مشکلی به همراه ندارد، اما به طور کلی رعایت آن می‌تواند بسیاری از دردسرهای پیش رو را منتفی کند. این قانون در واقع یکی از اصول کوهنوردی است که به سلامت و ایمنی کوهنوردان کمک می‌کند.
بر اساس قانون ساعت ۱۴، کوهنوردان ملزم هستند از هر نقطه‌ای که در مسیر قرار دارند، حتی اگر به قله نزدیک باشند، به سمت کمپ آخر خود بازگردند. این قانون فصل و ماه نمی‌شناسد، ارتفاع قله چندان در تغییر آن موثر نیست و برای کوهنوردان کم‌تجربه و با تجربه به یک اندازه اهمیت دارد. رعایت این اصل کوهنوردی به ویژه در شرایط جوی نامساعد یا زمانی که هوا به سرعت تغییر می‌کند، حیاتی است و می‌تواند از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند.
صعودهای بلند به طور معمول نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه به اصول اساسی کوهنوردی است. یکی از این اصول مهم، رعایت زمان‌بندی مناسب در صعود است. هرچند کوهنوردان ممکن است به دلیل میل به رسیدن به قله، تا سرحد توان خود به سمت بالا حرکت کنند، اما نادیده گرفتن زمان می‌تواند مشکلات بزرگی ایجاد کند.
برای جلوگیری از این مشکلات، بهترین روش، شروع صعود از نیمه شب است. در این زمان، دمای هوا به پایین‌ترین حد خود رسیده، اما کوهنوردان به دلیل استراحت در کمپ، انرژی کافی برای مقابله با سرما دارند. وقتی که تصمیم به شروع می‌گیرند، می‌توانند در ساعات ابتدایی طلوع آفتاب، زمانی که هوا مناسب و کم‌ابر است، خود را به قله برسانند.
این برنامه‌ریزی به کوهنوردان این امکان را می‌دهد که در صورت بروز مشکلاتی مانند دشواری مسیر، طولانی بودن راه یا تعداد زیاد نفرات، پیش از ظهر به قله برسند و راه بازگشت را آغاز کنند. با رعایت این اصول کوهنوردی، می‌توان صعودی ایمن و موفق داشت.
اصول ایمنی در کوهنوردی
- به یاد داشته باشید که کوهنوردی با پیاده‌روی ساده یا تپه‌نوردی تفاوت‌هایی بنیادین دارد. این ورزش تنها یک سرگرمی نیست؛ بلکه یک فعالیت تخصصی و با تکنیک‌های خاص است که البته در کنار چالش‌های خود، لحظاتی پر از لذت و تفریح را به همراه دارد. رعایت اصول کوهنوردی نه تنها امنیت شما را تضمین می‌کند، بلکه تجربه‌ای موفق و به یاد ماندنی از این ورزش به شما می‌دهد.
- حتماً از وسایل، تجهیزات و لباس‌های استاندارد و مناسب استفاده کنید که با سال‌ها تجربه و آزمایش طراحی شده‌اند. مهم‌تر از همه، باید با قوانین کوهنوردی آشنا شوید و نحوه‌ی استفاده صحیح از هر یک از این وسایل را یاد بگیرید تا در شرایط مختلف، ایمنی و راحتی شما تأمین شود و از بروز حوادث ناخواسته جلوگیری کنید.
- هیچ‌گاه به تنهایی اقدام به انجام کوهنوردی نکنید. این ورزش نیازمند همکاری و همبستگی است. در بیشتر مواقع، حتی کسانی که تجربه زیادی دارند نیز در حین مسیر به کمک نیاز پیدا می‌کنند. بنابراین، رعایت قوانین کوهنوردی که تأکید بر گروهی بودن دارد، می‌تواند امنیت شما را تضمین کند و در عین حال، تجربه‌ای اجتماعی و خاطره‌انگیز به همراه داشته باشد.
- اصول کوهنوردی را از ابتدا به‌درستی فرا گیرید. هیچ‌گاه بدون مشورت و راهنمایی یک مربی یا کوهنورد باتجربه اقدام نکنید. آموزش صحیح و رعایت قوانین کوهنوردی به شما کمک می‌کند تا مسیر خود را به درستی طی کرده و از خطرات احتمالی دور بمانید.
- غفلت از کسب اطلاعات دقیق هواشناسی از مراجع معتبر و تکیه بر تجارب شخصی می‌تواند عواقب جدی و خطرناک به همراه داشته باشد. بنابراین، همواره باید پیش از شروع کوهنوردی وضعیت جوی را از منابع معتبر بررسی کنید. این یکی از اصول کوهنوردی است که برای ایمنی شما ضروری است.
- با توجه به نوع مسیر، فاصله و مدت زمان برنامه، باید آذوقه، آب، پوشش کافی، وسایل کمکهای اولیه و ابزارهای مناسب با شرایط کوهنوردی را به همراه داشته باشید. رعایت این نکات، که در قوانین کوهنوردی نیز آمده است، می‌تواند شما را از بسیاری از خطرات احتمالی حفظ کند.
- در کوهنوردی هرگز به‌عنوان یک مسابقه یا نمایش ظاهر نشوید. هدف اصلی باید لذت از طبیعت و بهبود مهارت‌هایتان باشد، نه اثبات خود به دیگران. حرکت به‌صورت آرام و سنجیده، طبق اصول کوهنوردی، بهترین روش برای رسیدن به قله و حفظ سلامت است.
- در فصل زمستان باید با احتیاط بیشتری اقدام کنید. در این فصل، رعایت قوانین کوهنوردی برای استفاده از لباس‌ها و تجهیزات مناسب با شرایط سخت زمستانی، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند تا از هرگونه خطر احتمالی جلوگیری شود.
- در طول مسیر، سعی کنید با ریتمی ثابت و یکنواخت حرکت کنید. این کار نه تنها به صرفه‌جویی در انرژی شما کمک می‌کند، بلکه خطر آسیب‌های جسمی را نیز کاهش می‌دهد. این موضوع نیز یکی از اصول کوهنوردی است که به شما در حفظ سلامت کمک خواهد کرد.
- هیچ‌گاه از بردن وسایل کمکهای اولیه غفلت نکنید. در صورت بروز شکستگی استخوان، گزیدگی جانوران، زخم و پارگی پوست، داشتن داروهای مسکن و یک کتاب کمکهای اولیه می‌تواند بسیار مفید و حیاتی باشد. این امر در قوانین کوهنوردی نیز تأکید شده است.
- در کوهنوردی همیشه مراقب خطرات طبیعی همچون ریزش کوه، لغزندگی راه‌ها و سقوط سنگ‌ها باشید، به‌ویژه در فصول بارندگی. رعایت اصول کوهنوردی برای ارزیابی خطرات و آمادگی به‌موقع می‌تواند شما را از این تهدیدات محفوظ نگه دارد.
جمع بندی
اصول کوهنوردی مجموعه‌ای از قواعد و شیوه‌هایی است که رعایت آن‌ها برای صعودی ایمن و موفق ضروری است. این اصول شامل آمادگی جسمانی و روانی، انتخاب مسیر مناسب، استفاده از تجهیزات استاندارد و رعایت نکات فنی است. علاوه بر این، قوانین کوهنوردی به‌عنوان راهنمایی‌های ضروری برای حفظ ایمنی و کاهش خطرات در کوهستان اهمیت زیادی دارند.
با رعایت این قوانین و اصول، نه تنها میتوانید از تجربه‌ای ایمن و لذت‌بخش بهره‌مند شوید، بلکه از زیبایی‌های کوهستان به‌طور سالم و پایدار لذت خواهید برد. بدون رعایت این اصول و قوانین، صعود به قله‌ها می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. بنابراین، هر کوهنورد باید این اصول را به‌دقت بیاموزد و در عمل به‌کار گیرد تا صعودی موفق، ایمن و بدون مشکل داشته باشد.
منبع راهنما :
shedreamsofalpine.com
نظرات کاربران